Εξερευνήστε την Κρήτη : Σπιναλόγκα
Εδώ κάποτε ζούσαν οι λεπροί στη Σπιναλόγκα
Φωτογραφία από Flora1972
Η Σπιναλόγκα παρά την μεγάλη και πολυτάραχη ιστορία της είναι κυρίως γνωστή σήμερα σαν το νησί των λεπρών.
Το 1903 στην Κρήτη ιδρύεται Λεπροκομείο στη Σπιναλόγκα για την απομόνωση όσων έπασχαν από τη νόσο του Χάνσεν από τον υγιή πληθυσμό.
Δεν είχε βρεθεί ακόμα το φάρμακο για τη λέπρα και η κολλητική νόσος ήταν ο φόβος και ο τρόμος των ανθρώπων. Οι χανσενικοί ήταν απομονωμένοι σε περιοχές (μεσκινιές) έξω από τις πόλεις περιμένοντας να ζήσουν από την φιλευσπλαχνία των διαβατών.
Στην Κρήτη διατηρούνται ακόμα τα τοπωνύμια Μεσκινιά, για παράδειγμα στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο. Ειδικά στο Ηράκλειο πρόκειται για τη συνοικία Χρυσοπηγή που βρίσκεται νότια από τη Λεωφόρο Ικάρου, πριν τη συνοικία Πόρος.
Ηταν η εποχή που ο κόσμος πανικοβάλλονταν από τη λέπρα και οι λεπροί έπρεπε να φορούν κουδούνια για να προειδοποιούν τον κόσμο να απομακρύνεται έγκαιρα από κοντά τους. Τότε δεν γνώριζαν ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού έχει φυσική ανοσία στην ασθένεια αυτή και ότι ο κίνδυνος μόλυνσης ήταν πολύ μικρότερος από όσο νόμιζαν. Ποιος όμως θα ρίσκαρε να μολυνθεί από μια ανίατη, θανατηφόρο ασθένεια;
Έτσι ένα νησάκι ήταν ιδανική λύση για να απομακρυνθούν από τον υγιή πληθυσμό οι χανσενικοί και να αισθανθούν ασφαλείς οι υγιείς. Η Σπιναλόγκα ήταν ιδανική λύση γιατί πρόσφερε εύκολη επικοινωνία με τη στεριά για τη μεταφορά των ασθενών, τροφίμων και εφοδίων. Επίσης υπήρχαν πολλά άδεια σπίτια σ’ αυτή μετά την αποχώρηση των μουσουλμάνων κατοίκων της.
Στις 30 Μαίου του 1903 υπογράφηκε η απόφαση για να μετατραπεί η Σπιναλόγκα σε νησί των λεπρών και μεταφέρθηκαν 250 ασθενείς από διάφορα μέρη της Κρήτης. Μετά το 1913 η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα και άρχισαν να έρχονται ακόμα περισσότεροι άρρωστοι στη Σπιναλόγγα, ενώ αργότερα δέχτηκε ασθενείς ακόμα και από άλλες χώρες και χαρακτηρίστηκε σαν Διεθνές Λεπροκομείο.
Η λέπρα ή νόσος του Χάνσεν
Η νόσος του Χάνσεν εξακολουθεί να ταλαιπωρεί ακόμα και σήμερα τους ανθρώπους. Σε πολλές χώρες, όπως η Ελλάδα, η νόσος έχει εξαφανιστεί, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο στην Ινδία, στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.
Το 2001 νόσησαν από λέπρα 763.000 άνθρωποι, κυρίως στη νοτιο-ανατολική Ασία (668.000), ενώ ο αριθμός νέων περιστατικών μειώθηκε σε 300.000 το 2005.
Η λέπρα οφείλεται στο Μυκοβακτηρίδιο της λέπρας (mycobacterium leprae), που είναι συγγενικό με το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Ο μικροοργανισμός αυτός ανακαλύφθηκε από τον γιατρό G.A.Hansen το 1873, γι αυτό και η λέπρα λέγεται επίσημα Νόσος του Χάνσεν.
Η νόσος είναι μεταδοτική όταν υπάρχει συχνή επαφή με ασθενή, αλλά το μεγαλύτερο μέρος (95%) του πληθυσμού έχει φυσική ανοσία.
Σήμερα υπάρχουν φάρμακα που θεραπεύουν τη λέπρα και όσοι κάνουν την κατάλληλη θεραπεία μπορούν να έχουν μια κανονική ζωή χωρίς να μεταδίδουν την ασθένεια. Ωστόσο η λέξη «λεπρός» εξακολουθεί να αποτελεί κοινωνικό στίγμα και είναι ένας από τους κύριους λόγους που κάποιοι ασθενείς δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια στα πρώτα στάδια της ασθένειας.
Η καθημερινή ζωή των χανσενικών στην Σπιναλόγκα
Οι ασθενείς στην Σπιναλόγκα δικαιούνταν ένα μικρό επίδομα μηνιαίως, που συχνά δεν κάλυπτε τη διατροφή και τα φάρμακά τους. Ηταν μια περίοδος που το ελληνικό κράτος τυραννιόταν από διαδοχικούς πολέμους (Μακεδονικός, Βαλκανικοί, Α’ & Β’ Παγκόσμιοι, Εμφύλιος). Συνεπώς η Ελλάδα προσπαθούσε με δυσκολία να σταθεί οικονομικά στα πόδια της, γεγονός που δυσχέραινε τη θέση των χανσενικών στη Σπιναλόγκα. Οι συνθήκες ζωής των χανσενικών ήταν ιδιαίτερα δύσκολες. Αναφορές μάλιστα λεπρών μιλάνε για εξαθλίωση.
Η σημαντική αλλαγή ήρθε τη δεκαετία του 1930 όταν στην Σπιναλόγκα μεταφέρθηκε ο Επαμεινώνδας Ρεμουνδάκης. Ο Ρεμουνδάκης, που ήταν τριτοετής φοιτητής της Νομικής όταν αρρώστησε, φαίνεται πως ήταν ο άνθρωπος που περιμένανε οι υπόλοιποι μέχρι τότε για να διεκδικήσουν ανθρώπινες συνθήκες ζωής.
«Ήμασταν μαζί. Ήταν σπουδαίος άνθρωπος και η φοβερή αρρώστια τον είχε καταδικάσει σε τύφλωση και αποκοπή του χεριού...» Μανόλης Φουντουλάκης.
«Περπατώντας στον δρόμο της Σπιναλόγκας, σταμάτησε και κράτησε την αναπνοή σου. Από κάποιο χαμόσπιτο τριγύρω σου θα ακούσεις τον απόηχο από κάποιο μοιρολόγι μιας μάνας, μιας αδελφής ή τον αναστεναγμό ενός άνδρα. Αφησε δύο δάκρυα από τα μάτια σου και θα δεις να λαμπυρίζουν εκατομμύρια δάκρυα που πότισαν αυτόν τον δρόμο». Επ. Ρεμουνδάκης
Έτσι τα σπίτια στην Σπιναλόγκα ασβεστώθηκαν μετά από πολλά χρόνια, άνοιξε ο περιμετρικός δρόμος, συστάθηκε υπηρεσία καθαριότητας των εξωτερικών χώρων, έχτισαν θέατρο, κινηματογράφο και από τα μεγάφωνα του δρόμου ακουγόταν συνεχώς κλασική μουσική.
Ανθρωποι ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν στη Σπιναλόγκα. Εκαναν παιδιά, που μερικά από αυτά μεγάλωσαν μαζί τους χωρίς να αρρωστήσουν ποτέ.
Φρόντιζαν ο ένας τον άλλο, έκαναν όποια δουλειά μπορούσαν για να καλυτερέψουν τη ζωή τους, λειτουργούσαν δικό τους καφενείο και κουρείο, είχαν την εκκλησία τους τον Αγιο Παντελεήμονα, όπου λειτουργούσε ένας γενναίος ιερέας που χωρίς να είναι άρρωστος δέχτηκε εθελοντικά να μοιραστεί τη ζωή του με αυτή των εξόριστων λεπρών.
Η «Αδελφότητα Ασθενών Σπιναλόγκας» που ίδρυσε ο Ρεμουνδάκης έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Η ζωή στο νησί των λεπρών άρχισε να θυμίζει κάτι από αυτή που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν στα σπίτια τους για να μεταφερθούν στη Σπιναλόγκα.
Από το 1948 και μετά ο αριθμός των λεπρών στη Σπιναλόγκα άρχισε να μειώνεται γιατί τότε ανακαλύφθηκε το πρώτο φάρμακο κατά της φρικτής αυτής αρρώστιας.
Το Λεπροκομείο έμεινε ανοιχτό μέχρι το 1957, οπότε οι τελευταίοι 20 ασθενείς μεταφέρθηκαν σε λεπροκομείο στην Αθήνα. Στο μεταξύ πολλοί είχαν θεραπευτεί και επέστρεψαν στα σπίτια τους.
Από τότε και στο εξής η Σπιναλόγκα εγκαταλείπεται και λεηλατείται, ενώ πολλά αρχιτεκτονικά μέλη των οικοδομών της στολίζουν τα πολυτελή ξενοδοχεία της περιοχής της Ελούντας.
http://www.explorecrete.com/crete-east/GR-spinalonga-nisi-lepron.htmlΗ λέπρα: Τα βασικά σημεία που πρέπει να ξέρετε
Η λέπρα που αποκαλείται επίσης νόσος του Χάνσεν, προκαλείται από το μυκοβακτηρίδιο της λέπρας (Mycobacterium leprae).
Αντίθετα με το τι νομίζει ο περισσότερος κόσμος, η ασθένεια δεν έχει εξαφανιστεί. Κατά το 2005 καταγράφηκαν συνολικά 500.000 νέα περιστατικά, δηλαδή σε πέραν 1.400 ανθρώπων κάθε μέρα γινόταν η διάγνωση της λέπρας.
Πρόκειται για μια χρόνια βακτηριδιακή ασθένειας του δέρματος και των περιφερικών νεύρων που μπορεί να προχωρήσει και να προσβάλει εσωτερικά όργανα εάν δεν τύχει της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Σε μερικές μορφές της λέπρας, μπορούν να προσβληθούν η μύτη, ο λαιμός, τα μάτια και οι όρχεις.
Η λέπρα είναι συχνότερη σε χώρες της Ασίας, Αφρικής και Λατινικής Αμερικής. Σε χώρες της Ευρώπης και στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου η νόσος είναι σπάνια, οι περισσότερες περιπτώσεις που καταγράφονται είναι σε μετανάστες, εργαζομένους ή πρόσφυγες που προέρχονται από χώρες στις οποίες υπάρχει η νόσος.
Η λέπρα μπορεί να προσβάλει άτομα οποιασδήποτε ηλικίας. Είναι όμως πολύ σπάνια σε παιδιά κάτω των 3 ετών.
Ο τρόπος με τον οποίο μεταδίδεται η λέπρα, παραμένει ακαθόριστος.
Είναι πιθανόν ότι η λέπρα μεταδίδεται λόγω στενής και συχνής επαφής με ανθρώπους που είναι ήδη μολυσμένοι με το μυκοβακτηρίδιο της λέπρας. Το βακτηρίδιο μπορεί να εισέλθει στο σώμα διαμέσου της μύτης ή δέρματος που παρουσιάζει βλάβες. Ο χρόνος επώασης της νόσου θεωρείται ότι μπορεί να κυμαίνεται από 9 μήνες έως 20 χρόνια.
Οι ασθενείς με λέπρα που δεν υποβάλλονται σε θεραπεία, έχουν εκατομμύρια μυκοβακτηρίδια στη μύτη τους που είναι σε θέση να μεταδίδουν τη νόσο.
Τα συμπτώματα της λέπρας περιλαμβάνουν:
|
Η λέπρα μπορεί να αντιμετωπισθεί με αντιβίωση. Η θεραπεία που ανακαλύφθηκε πριν από 20 χρόνια, περιλαμβάνει διάφορα αντιβιοτικά που πρέπει να λαμβάνονται για τουλάχιστον 6 μήνες για μερικά χρόνια. Στις περισσότερες περιπτώσεις η δυνατότητα του ασθενή να μεταδίδει τη νόσο σε άλλους, χάνεται σε μερικές ημέρες έως μερικούς μήνες από την έναρξη της θεραπείας.
Η πρόληψη της λέπρας περιλαμβάνει την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία που σταματούν την εξάπλωση της νόσου. Άνθρωποι που ζουν στο ίδιο σπίτι με το άτομο που πάσχει και οποιοσδήποτε έρχεται σε στενή επαφή με μολυσμένο άτομο, πρέπει να εξεταστούν από γιατρό και να εξετάζονται από γιατρό κάθε χρόνο για τουλάχιστον 5 χρόνια.
Για τους ασθενείς που παίρνουν θεραπεία δεν υπάρχουν περιορισμοί για να εργάζονται ή να πηγαίνουν σε σχολείο.
Η λέπρα είναι νόσημα που πρέπει να δηλώνεται από τους γιατρούς στις αρμόδιες αρχές.
Δεν υπάρχει εμβόλιο κατά της λέπρας. Όμως το εμβόλιο κατά της φυματίωσης (BCG), μπορεί να δίνει κάποια προστασία κατά της λέπρας διότι το μικρόβιο που προκαλεί τη λέπρα είναι συγγενικό του μικροβίου που προκαλεί τη φυματίωση.
To άρθρo αυτό είναι πνευματική ιδιοκτησία του Medlook. Απαγορεύεται η αντιγραφή, η δημοσίευση, η αναπαραγωγή ή η μετάδοση του, από οποιονδήποτε και με οποιοδήποτε μέσο χωρίς την έγγραφη άδεια από το Μedlook. Copyright Medlook® All rights reserved.
Σάββατο, Μάϊος 08, 2010
21 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕ ΛΕΠΡΑ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ...
Σοκ έχει προκαλέσει στην Κρήτη η αποκάλυψη της καθηγήτριας Δερματολογίας του πανεπιστημίου του νησιού, Νίκης Τόσκα, ότι εν έτει 2010 21 άνθρωποι νοσούν από λέπρα! Με βάση, μάλιστα, τα λεγόμενα της καθηγήτριας, πολλοί εξ αυτών ζουν σε ένα μικρό χωριό του Νομού Λασιθίου και αρνούνται από ντροπή να μεταφερθούν στο νοσοκομείο, προκειμένου να υποβληθούν σε φαρμακευτική αγωγή. Σύμφωνα με την κ. Τόσκα, ασθενείς από το Λασίθι έχουν εμφανή πλέον τα συμπτώματα της νόσου. Ενας έχει τυφλωθεί, άλλος έχει ακρωτηριαστεί και παρ’ όλα αυτά αρνούνται να συνεργαστούν με τις αρμόδιες Αρχές και να νοσηλευτούν. «Εχω ενημερώσει τον νομάρχη και τον εισαγγελέα Λασιθίου. Είναι αδιανόητο στις μέρες μας να υπάρχουν ασθενείς με Χάνσεν και να μη θεραπεύονται».Δεκατέσσερις ασθενείς, όπως ανέφερε η ίδια, έχουν καταγραφεί στον Νομό Λασιθίου, τρεις στο Ηράκλειο και τέσσερις στα Χανιά. «Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί περισσότεροι, αλλά ντρέπονται για την ασθένεια και κρύβονται, με αποτέλεσμα να μην ακολουθούν τη θεραπεία».
Ο νομάρχης Λασιθίου, Σήφης Αναστασάκης, μιλώντας στο «Εθνος», τόνισε ότι η Νομαρχία δεν έχει ενημερωθεί για έναν τόσο μεγάλο αριθμό ασθενών. «Αν ισχύουν τα όσα αναφέρει η καθηγήτρια, θα έπρεπε να έχουμε ενημερωθεί εδώ και καιρό. Αυτό είναι το ενδεδειγμένο. Εχω ήδη αποστείλει έγγραφο στη ΔΥΠΕ Κρήτης και πλέον ζητώ να καταγραφούν επίσημα όλα τα περιστατικά που υποστηρίζει η κ. Τόσκα».
Υπογράμμισε, επίσης, ότι η μοναδική περίπτωση που είναι σε γνώση της νομαρχίας και η οποία είναι καταγεγραμμένη από τις υγειονομικές υπηρεσίες είναι αυτή ενός ηλικιωμένου Χανσενικού που ζει σε χωριό του Λασιθίου. «Ο άνθρωπος αυτός νοσεί χρόνια. Ομως ακολουθεί φαρμακευτική αγωγή. Ζει μαζί με την κατάκοιτη αδελφή του. Και τους δύο φροντίζει η τρίτη αδελφή τους, η οποία είναι γιαγιά δύο μικρών εγγονιών. Τελευταία ο ηλικιωμένος δεν συνεργαζόταν και δεν έπαιρνε την αγωγή του. Για προληπτικούς λόγους ζητήσαμε από τη γυναίκα να εξεταστεί. Το ίδιο ζητήσαμε και για τα εγγονάκια της. Από το νοσοκομείο μάς ενημέρωσαν ότι η γιαγιά αποδείχθηκε θετική στη νόσο, ενώ τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά για τα δύο παιδιά».
Σύμφωνα με τον κ. Αναστασάκη, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ήταν εκείνη που ενημέρωσε για την περίπτωση της συγκεκριμένης οικογένειας τόσο την Εισαγγελία Λασιθίου όσο και την καθηγήτρια Δερματολογίας. Είναι ενδεικτικό ότι η Εισαγγελία Λασιθίου ασχολείται με τη συγκεκριμένη υπόθεση από τον Οκτώβριο του 2009, προβαίνοντας σε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες, ωστόσο ο ηλικιωμένος αρνούνταν κατηγορηματικά να φύγει από το σπίτι του. Μετά τη δημοσιοποίηση του θέματος, ο ηλικιωμένος θα μεταφερθεί στο νοσοκομείο με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ με τη συνδρομή της Αστυνομίας.
Ευαγγελία Καρεκλάκη
ΠΡΕΖΑ TV
8-5-2010
Ακούγοντας τη λέξη λέπρα πιθανότατα σου έρχονται στο μυαλό μια επικίνδυνη αρρώστια, παραμορφωμένα πρόσωπα και απομονωμένοι άνθρωποι. Υπάρχουν όμως και κάποια στοιχεία που πιθανότατα δεν γνωρίζεις.
1. Η ασθένεια πήρα τ’ όνομά της από το αρχαίο ελληνικό ρήμα λέπω που σημαίνει ξεφλουδίζω. Στην παγκόσμια ιατρική κοινότητα αναφέρεται ως «leprosy» μετά από μετάφραση της λέξης μέσω της λατινικής γλώσσας. Η πρώτη καταγραφή της λέξης «leprosy» εμφανίζεται σ’ ένα εγχειρίδιο για καλόγριες που κυκλοφόρησε τον 13ο αιώνα.
2. Το Mycobacterium leprae, υπεύθυνο για την ασθένεια, ανακαλύφθηκε από τον G. H. Armauer Hansen στην Νορβηγία, το 1873. Ήταν η πρώτη φορά που ανακαλύφθηκε βακτήριο το όποιο προκαλούσε βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό.
3. Στη δύση, η πιο παλιά γραπτή αναφορά της λέπρας είναι στο εγχειρίδιο του Άυλου Κορνέλιου Κέλσου, De Medicina. Ονομάζει την ασθένεια ελεφαντίαση και το ίδιο κάνει λίγα χρόνια αργότερα ο Πλινίος ο Πρεσβύτερος. Αν και πολλοί μετέφρασαν την ασθένεια sara't που ανέφερε ο Leviticus ως λέπρα, στην πραγματικότητα μιλούσε για μια ασθένεια που προσέβαλε σπίτια και ρουχισμό.
4. Αναφορές για την ασθένεια υπάρχουν ακόμη και στη Βίβλο. Στο βιβλίο Λευιτικών 13:2 γίνεται περιγραφή μιας ασθένειας του δέρματος που μοιάζει με την λέπρα και μάλιστα στην μετάφραση του βιβλίου αναφέρεται ως «plague of leprosy».
5. Η πρώτη καταγεγραμμένη αποικία λεπρών ήταν στο Harbledown. Οι κάτοικοι της αποικίας ζούσαν σύμφωνα με τις αρχές του μοναχισμού τόσο για τη δική τους υγεία αλλά στην ουσία ήταν ένας τρόπος να τους απομακρύνουν από τους υγιείς πληθυσμούς. Μάλιστα κάποιες μεσαιωνικές γραφές αναφέρουν την άποψη ότι όσοι έπασχαν από λέπρα περνούσαν από ένα επίγειο καθαρτήριο κι έτσι η ασθένειά τους θεωρούταν ιερή.
6. Οι πιο γνωστές αποικίες λεπρών ήταν το Culion Island, η Σπιναλόγκα στην Κρήτη, το Zoquiapan στο Μεξικό, το Losheng Sanatorium στην Ταιβάν, το νησί Sorokdo στην Κορέα κ.α. Το Culion Island μάλιστα ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη αποικία στον κόσμο και το μεγαλύτερο κέντρο ερευνών για την ασθένεια. Μάλιστα η αντίδραση του βακτηρίου στη δάφνη, το μοναδικό μέχρι τότε φάρμακο, ανακαλύφθηκε εκεί.
7. Η Ιαπωνία είναι το μόνο κράτος που ακόμα κρατά τους ασθενείς σε σανατόρια. Έχει κατά καιρούς ψηφίσει νόμους στο σύνταγμά της για την πρόληψη της εξάπλωσης της λέπρας. Ο τελευταίος νόμος ψηφίστηκε το 1953, και παρότι ακυρώθηκε το 1996, η Ιαπωνία έχει ακόμα 2717 πρώην ασθενείς έγκλειστους σε 13 δημόσια σανατόρια και 2 ιδιωτικά νοσοκομεία.
8. Το πρώτο γραπτό κείμενο που μιλά για την μεταδοτικότητα της ασθένειας χρονολογείται το 833. Προτρέπει όσους βλέπουν άτομα με συγκεκριμένα εμφανισιακά χαρακτηριστικά να μην κοιμούνται μαζί τους μιας και η ασθένεια είναι μεταδοτική.
9. Ο Dr. Gwen Robbins ανακάλυψε ένα σκελετό 4000 ετών στην περιοχή Balathal της Ινδίας που αποδεικνύεται ότι έπασχε από λέπρα. Πρόκειται για άντρα, περίπου 35 ετών όταν πέθανε και αποδεικνύει τη θεωρία των επιστημόνων για την εξάπλωση της ασθένειας. Υποστηρίζουν ότι η ασθένεια ξεκίνησε από την Ινδία ή την Αφρική και εξαπλώθηκε στο υπόλοιπο κόσμο μέσα από το στρατό του Μέγα Αλέξανδρου.
10. Μία άλλη άποψη για την εξάπλωση της ασθένειας υποστηρίζει ότι όλα ξεκίνησαν από την Αφρική και μέσω της αποικιοκρατίας και του δουλεμπορίου εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Είναι η πιο διαδεδομένη στην επιστημονική κοινότητα και αποδεικνύεται μέσα από αναλύσεις που έγιναν σε μόρια του βακτηρίου και στις μεταλλαγές που έχει υποστεί μέχρι τώρα.
11. Ο πιο γνωστός μύθος που κυκλοφορεί ακόμα για την ασθένεια είναι μεταδίδεται εύκολα. Σύμφωνα όμως με τις τελευταίες μελέτες η λέπρα κατατάσσετε στην τελευταία θέση των μεταδοτικών ασθενειών. Με την φαρμακευτική αγωγή ο ασθενής παύει πλέον να μεταδίδει την ασθένεια και μπορεί να ζήσει μια φυσιολογική ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου