Pinus brutia Πεύκη η τραχεία

Είναι πιο γνωστή με το όνομα πεύκο της Θάσου.

Η τραχεία πεύκη (επιστ. Pinus brutia - Πεύκη η τραχεία) είναι πεύκο, ιθαγενές της ανατολικής περιοχής της Μεσογείου και απαντάται από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα 1200 μέτρα υψόμετρο στις πιο νότιες περιοχές. Έχει διάφορες κοινές ονομασίες όπως Τουρκικό πεύκο ή Καλαβρέζικο πεύκο, αν και στην Τουρκία το αποκαλούν Kızılçam (Κιζιλτσάμ - Κόκκινο πεύκο). Είναι στενά συνδεδεμένο με την Χαλέπιο πεύκη, γι' αυτό το λόγο κάποιοι ερευνητές την θεωρούν υποείδος της Χαλέπιου πεύκης, αλλά συνήθως θεωρείται ξεχωριστό είδος. Είναι κατά μέσο όρο ψηλότερο από τη Χαλέπιο, με μακρύτερες βελόνες, τραχύτερο κορμό με περισσότερο πύτικα, και πιο σκούρο πράσινο χρώμα. Οι κώνοι του επίσης φύονται ορθά και συμμετρικά (δύο ή τρεις) σε αντίθεση με τη Χαλέπιο που έχουνε κοτσάνι και στρέφονται προς το έδαφος.
Η τραχεία πεύκη είναι ένα δέντρο που μπορεί να φτάσει τα 35 μέτρα σε ύψος, συνήθως με μια φαρδιά κορυφή από ακανόνιστα κλαδιά. Ο φλοιός του κορμού είναι χοντρός, λεπιδωτός, με ρωγμές και έχει καστανοκόκκινο χρώμα. Οι βελόνες του είναι λεπτές, αδρές στην αφή κι έχουν χρώμα ανοιχτό πράσινο. Οι κώνοι είναι ορθοί, συμμετρικοί, με μήκος 6-10 εκατοστά.

Φυσική εξάπλωση

Φύεται κυρίως στην Τουρκία. Στην Ελλάδα συναντάται στη Θράκη, στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και την Κρήτη. Επίσης απαντάται στην Κύπρο, στις ακτές του Εύξεινου Πόντου, στο Αζερμπαϊτζάν, στο βόρειο Ιράκ, στην δυτική Συρία, τον Λίβανο και την Καλαβρία της νότιας Ιταλίας.

 Η Pinus brutia είναι ένα είδος των παραμεσογειακών ξηροθερμόβιων  κωνοφόρων, λιτοδίαιτο, με ικανοποιητική προσαρμογή σε άγονα ξηρά εδάφη. Συναντάται σε ποικιλία εδαφών και πετρολογικού υποστρώματος, την καλύτερη όμως ανάπτυξή της την παρουσιάζει πάνω σε σερπεντίνες και πρασινόλιθους. 
Αναπτύσσεται σε χαλαρά βαθιά εδάφη, ανεξάρτητα από τη φύση του πετρώματος και δείχνει μεγάλη ευαισθησία σε αβαθή, ξηρά εδάφη όπου παίρνει μια θαμνόμορφη μορφή. Το ριζικό σύστημα στη νεαρή ηλικία είναι ισχυρό με βαθιά πασσαλώδη ρίζα και διαμορφώνεται αργότερα σε καρδιόριζα. 

Πολλαπλασιάζεται με σπόρους, καρποφορεί σε ηλικία 8-10 ετών σε αραιές συστάδες και μεμονωμένα δένδρα ενώ σε πυκνές συστάδες σε ηλικία 15-20 ετών. Η ωρίμανση των κώνων πραγματοποιείται τον Απρίλιο- Μάιο του τρίτου έτους από την άνθηση και η απόρριψη των σπόρων από τις αρχές Ιουνίου ως τα τέλη Αυγούστου.

 Είναι είδος φιλόφωτο. Από τη νεαρή ηλικία των 25-35 ετών αρχίζει η διάσπαση της συστάδας και η διείσδυση των αείφυλλων πλατύφυλλων που συγκροτούν τον υπόροφο της συστάδας. Ο βαθμός διάσπασης εξαρτάται από την ποιότητα του εδάφους. Όσο χειροτερεύει το έδαφος η διάσπαση γίνεται εντονότερη. 

Είναι είδος ευαίσθητο στους ανέμους γι’ αυτό συνίσταται να μην χρησιμοποιείται σε ανεμόπληκτες θέσεις. 

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος των δασών της τραχείας Πεύκης είναι οι πυρκαγιές. Μετά την πυρκαγιά η φυσική αναγέννηση είναι λιγότερο έντονη σε σύγκριση με της χαλεπίου πεύκης και εμφανίζεται κατά ομάδες.
ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ

	Pinus brutia
ΕΛΛΗΝΙΚΟ (ΚΟΙΝΟ) ΟΝΟΜΑ	Πεύκη η τραχεία

• ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Pinus brutia Η συλλογή των κώνων γίνεται τον Απρίλιο και Μάιο. Οι φρέσκοι σπόροι δεν χρειάζονται υγρή ψύξη, ενώ οι αποθηκευμένοι, ανάλογα με το χρονικό διάστημα που αποθηκεύτηκαν, απαιτούν έως και 45 ημέρες υγρή ψύξη.
     Pinus Οι σπόροι ωριμάζουν το δεύτερο ή τρίτο χρόνο, ανάλογα με το είδος. Συνήθως έχουν πτερύγια, εκτός από λίγα είδη που στερούνται πτερυγίων π.χ. Pinus cebra, , Pinus koraiensis, Pinus parviflora ή είναι πολύ μικρά [Pinus pinea (Κουκουναριά)].
     Η εξαγωγή των σπόρων γίνεται με άπλωμα των κώνων σε λεπτές στρώσεις σε ξηρό-θερμό χώρο. Η εξαγωγή των σπόρων μπορεί να γίνει και σε φούρνο σε θερμοκρασία +55οC (ανοίγουν σε λίγες ώρες έως μερικές μέρες). Κώνοι που έμειναν αποθηκευμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα υπάρχει περίπτωση να μην ανοίξουν με την ξήρανση. Σ? αυτή την περίπτωση εμβαπτίζονται σε νερό για 12-24 ώρες και στη συνέχεια τοποθετούνται σε φούρνο (όπως παραπάνω).
     Σχετικά με τη φύτρωση των σπόρων η συμπεριφορά παρουσιάζει μεγάλες διαφορές, ανάλογα με το είδος και το χρονικό διάστημα που έμειναν οι σπόροι αποθηκευμένοι. Ο τύπος και ο βαθμός του λήθαργου ποικίλλει ακόμη και στο ίδιο είδος (παρατηρούνται διαφορές ανάλογα με την ποικιλία).
     Οι σπόροι των περισσοτέρων ειδών δεν έχουν λήθαργο [Pinus halepensis (Πεύκη η χαλέπια), Pinus nigra (Πεύκη η μαύρη), Pinus pinaster (Θαλάσσια πεύκη), Pinus ponderosa (Πεύκη η βαρύξυλη), Pinus radiata (Πεύκη η ακτινωτή), Pinus silvestris (Πεύκη η δασική)] και φυτρώνουν εύκολα την πρώτη χρονιά, χωρίς καμία επεξεργασία. · Αν όμως οι σπόροι αποθηκευτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε συνιστάται: · στρωματοποίηση για 1-3 μήνες σε θερμοκρασία 0 έως +4οC · ή υγρή ψύξη (μούσκεμα των σπόρων σε νερό για 1-2 μέρες και στη συνέχεια στο ψυγείο σε πλαστικές σακούλες). · (Χειρισμός με οξύ δεν έδειξε θετικά αποτελέσματα).
     Δοκιμές φυτρωτικότητας πριν τη σπορά γίνονται σε εναλλασσόμενη θερμοκρασία +20/+30οC (ή λίγο μεγαλύτερη θερμοκρασία για 8 ώρες την ημέρα). Οι δοκιμές αυτές διαρκούν 2-4 εβδομάδες. Σε μερικά είδη κατά τη διάρκεια των δοκιμών απαιτείται φως (P. radiata, P. strobus, P. silvestris).
     Η σπορά μπορεί να πραγματοποιηθεί και το φθινόπωρο και την άνοιξη. Την άνοιξη, όταν δεν υπάρχει λήθαργος, δεν απαιτείται χειρισμός. Όταν, όμως, διαπιστώνεται λήθαργος πραγματοποιείται υγρή ψύξη.
     Η αποθήκευση των σπόρων γίνεται σε σφραγισμένα δοχεία σε θερμοκρασία 0 έως -15οC. Οι σπόροι κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης δεν πρέπει να ξηραθούν. Οι σπόροι που αποθηκεύονται σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (-16 έως -18οC) διατηρούν τη φυτρωτική τους ικανότητα για πολλά χρόνια.
     Όταν η σπορά γίνεται σε σειρές η πυκνότητα φυταρίων κυμαίνεται μεταξύ 160-790 φυτάρια/μ2, ανάλογα με το είδος. Χαμηλές έως μέτριες πυκνότητες οδηγούν σε καλύτερη επιβίωση των αρτιφύτρων. Οι μικροί σπόροι επικαλύπτονται με λιγότερο χώμα.
  
• ΣΥΛΛΟΓΗ
  • ΧΡΟΝΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ :   ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΙΟΣ - ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΩΡΙΜΑΝΣΗ
• ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ
  • ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ (έως 6 μήνες περίπου) :  
    • Υγρασία :   ΣΠΟΡΟΙ ΜΕ ΑΡΧΙΚΗ ΥΓΡΑΣΙΑ
    • Χώρος Αποθήκευσης :   ΣΕ ΥΠΟΓΕΙΟ
    • Μέσο Αποθήκευσης :   ΣΕ ΥΦΑΣΜΑΤΙΝΟΥΣ ΣΑΚΟΥΣ
  • ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ (από 1 έως περισσότερα χρόνια)
    • Υγρασία :   ΜΕ ΑΡΧΙΚΗ ΥΓΡΑΣΙΑ
    • Χώρος Αποθήκευσης :   ΣΕ ΚΑΤΑΨΥΞΗ -1° ΩΣ -5°C
    • Μέσο Αποθήκευσης :   ΑΕΡΟΣΤΕΓΩΣ ΣΕ ΔΟΧΕΙΑ Ή ΦΙΑΛΕΣ
• ΣΠΟΡΑ
  • ΕΠΟΧΗ ΣΠΟΡΑΣ :   ΑΡΓΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ
• ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΦΥΤΡΩΣΗΣ
  • ΦΥΣΙΚΗ ΞΗΡΑΝΣΗ
    • Φρέσκιοι Σπόροι :  
    • Αποθηκευμένοι 6 μήνες :  
    • Μακροχρόνια Αποθηκευμένοι :  
  • ΣΤΡΩΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ
    • Φρέσκιοι Σπόροι :  
    • Βραχυχρόνια Αποθηκευμένοι :  
    • Μακροχρόνια Αποθηκευμένοι :  
    • ΨΥΞΗ ΑΠΟΞΕΣΗ ΟΞΥ
    • ΨΥΞΗ ΑΠΟΞΕΣΗ ΟΞΥ - Φρέσκιοι Σπόροι
    • ΨΥΞΗ ΑΠΟΞΕΣΗ ΟΞΥ - Βραχυχρόνια Αποθηκευμένοι
    • ΨΥΞΗ ΑΠΟΞΕΣΗ ΟΞΥ - Μακροχρόνια Αποθηκευμένοι
    • ΑΛΛΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ - Φρέσκιοι Σπόροι :  
    • ΑΛΛΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ - Βραχυχρόνια Αποθηκευμένοι :  
    • ΑΛΛΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ - Μακροχρόνια Αποθηκευμένοι :  
  • ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΛΗΜΑΤΟΣ
    • Φρέσκιοι Σπόροι :  
    • Βραχυχρόνια Αποθηκευμένοι :  
    • Μακροχρόνια Αποθηκευμένοι :  
  • ΨΥΞΗ
    • Φρέσκιοι Σπόροι :  
    • Βραχυχρόνια Αποθηκευμένοι :  
    • Μακροχρόνια Αποθηκευμένοι :  
  • E. ΕΜΒΑΠΤΙΣΗ ΣΕ ΝΕΡΟ
    • Φρέσκιοι Σπόροι :  
    • Βραχυχρόνια Αποθηκευμένοι :  
    • Μακροχρόνια Αποθηκευμένοι :   ΕΜΒΑΠΤΙΣΗ ΣΕ ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΨΥΞΗ
  • H. ΑΛΛΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ
    • Φρέσκιοι Σπόροι :  
    • Βραχυχρόνια Αποθηκευμένοι :  
    • Μακροχρόνια Αποθηκευμένοι :  
  • ΧΩΡΙΣ ΚΑΝΕΝΑ ΧΕΙΡΙΣΜΟ :