Μέθοδος Μπαλαντέρ για μεγιστοποίηση συλλογής μελιού

Το ένα δίπλα στο άλλο ανά ζεύγη  | Το ένα πάνω στο άλλο ανά ζεύγη | Συγκρότηση με ένα μητρικό και πέντε παραφυάδες | Συγκρότηση μεδύο εμβρυοθάλαμους και ενδιάμεσο μελιτοθάλαμο | Συλλεκτική μονάδα με διπλό μπαλαντέρ | Αναστροφή των μελισσιών μπαλαντέρ | Συλλεκτική μονάδα με διπλό μελιτοθάλαμο

---

Ανδρέας Παππάς. πρόεδρος του ΑΣ του Πανελληνίου Συνεταιρισμού Αφαρμάκου Βιολογικής Αειφορικπς Μελισσοκομίας «0 Αίας»

          Όλη την άνοιξη εκμεταλλευόμαστε τα μελίσσια μας για το χτίσιμο κηρηθρών, συλλογή γύρης, πρόπολης, βασιλικού πολτού και την δημιουργία νέων μελισσιών. Φτάνουμε στην εποχή που αρχίζουν οι κανονικές ημερομηνίες συλλογής μελιού στην Ελλάδα δηλαδή τέλος Μαΐου αρχές Ιουνίου. Τότε εφαρμόζου με την συνένωση των μελισσιών με τις μεθόδους του μπαλαντέρ ή την σύνθετη πολυμορφική μέθοδο ΑΝΠΑ σε συνδυασμό με την ενίσχυση των συλλεκτικών συγκροτημάτων με τις δυνατότητες που μας δίνει η επαναστατική τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ.

Α) Μέθοδος του μπαλαντέρ ΑΝΠΑ

         Έστω ότι έχουμε δύο μελίσσια και υπολογίζουμε ότι θα μας δώσουν από κάποια ποσότητα μελιού. Εφαρμόζοντας την μέθοδο που εδώ και δεκαετίες έχουμε ονομάσει μέθοδο του μπαλαντέρ, επειδή κάθε εβδομάδα, περίπου μετατοπίζουμε το ένα μελίσσι από την θέση του για να στέλνει τις συλλέκτριες του στο άλλο, τα δύο αυτά μελίσσια θα μας δώσουν οπωσδήποτε μεγαλύτερη ποσότητα μελιού που πολλές φορές είναι διπλάσια έως πολλαπλάσια της συνηθισμένης όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Πως το επιτυγχάνουμε αυτό;

Πρώτη φάση των χειρισμών μας.
           Αρχικά φροντίζουμε να τοποθετήσουμε τα μελίσσια μας ανά ζεύγη το ένα δίπλα στο άλλο ή και πάνω από το άλλο (βλ. εικόνα 17 κ 18).
          Την ημερομηνία X που θέλουμε να συγκροτήσουμε το συλλεκτικό μας μελίσσι ξεκινάμε με το πρώτο ζευγάρι. Ορίζουμε ένα από τα δύο μελίσσια ως συλλεκτικό και το άλλο ως μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 19).
          Αφαιρούμε από το συλλεκτικό όλα τα πλαίσια με μέλια και σφραγισμένο γόνο τινάζοντας τις μέλισσες από τα πλαίσια μέσα στην κυψέλη. Εάν τυχαία συναντήσουμε την βασίλισσα σε ένα από αυτά, ή την τοποθετούμε πάνω σε ένα πλαίσιο με ανοιχτό γόνο ή αφήνουμε αυτό το πλαίσιο μέσα στην κυψέλη με τις μέλισσες του.
         Μετά πάμε στο μπαλαντέρ και του αφαιρούμε όλα τα πλαίσια ασφράγιστου γόνου, τινάζουμε τις μέλισσες που είναι πάνω τους και τα τοποθετούμε στο συλλεκτικό μελίσσι έτσι ώστε να συμπληρωθεί με δέκα πλαίσια ανοιχτού γόνου ή συνδυασμό σφραγισμένου ασφράγιστου γόνου.
         Σκεπάζουμε το μελίσσι συλλογής με Β.Δ. και από πάνω του τοποθετούμε ένα πάτωμα με κτισμένα κατά προτίμηση πλαίσια, ή αν δεν μας επαρκούν εναλλάξ κτισμένα άχτιστα και έναπλαίσιο σφραγισμένου γόνου (βλ. εικόνα 20).
        Βάζουμε το καπάκι και κλείνουμε την πόρτα εισόδου και την τρύπα του εμβρυοθαλάμου για να εξαναγκάσουμε τις συλλέκτριες μέλισσες να ανέβουν στο δεύτερο πάτωμα και να εργάζονται από την είσοδο του μελιτο Βαλάμου.
          Εδώ πλεονεκτούν οι κυψέλες ΑΝΠΑ των οποίων όλα τα σώματα ή πατώματα όπως συνηθίζουμε να τα λέμε, έχουν είσοδο. Σε ένα τέταρτο της ώρας οι συλλέκτριες έχουν ανέβει στο επάνω πάτωμα μελιτοθάλαμο και προσανατολίζονται να εργάζονται δια μέσω αυτού.
Πάμε στο μελίσσι μπαλαντέρ, τοποθετούμε στο ισόγειο πάτωμα τα πλαίσια σφραγισμένου γόνου που πήραμε από το συλλεκτικό μελίσσι και συμπληρώνουμε με πλαίσια κτισμένα ή άχτιστα. Τοποθετούμε Β.Δ. για να εξασφαλίσουμε «καθαρήγονοφωλιά». όπως συνήθως ονομάζεται και από πάνω βάζουμε ένα πάτωμα με το πλαίσια μελιού του συλλεκτικού και του μπαλαντέρ και εναλλάξ κτισμένα άχτιστα εάν δεν έχει συμπληρωθεί. Κλείνουμε και σε αυτό την πόρτα εισόδου και την τρύπα του ισόγειου πατώματος για να συνηθίσουν οι μέλισσες να εργάζονται από το δεύτερο πάτωμα, του μελιτοθαλάμου, τροφοδοτούμε με ζαχαροζύμαρο ή βανίλια και το σκεπάζουμε.
          Μετά το κλείσιμο των εισόδων και των τρυπών των εμβρυοθαλάμων για να εξαναγκάσουμε τις μέλισσες να εργάζονται από τους μελιτοθαλάμους αφήνουμε να περάσουν 23 ημέρες για να συνηθίσουν να δουλεύουν οι μέλισσες από τον μελιτοθάλαμο και ανοίγουμε στους εμβρυοθάλαμους μόνο τις τρύπες προκειμένου, α βγαίνουν οι κηφήνες. Αν δεν τις ανοίξουμε, οι κηφήνες θα σφηνώσουν στο Β.Δ. και θα πεθάνουν.
Μαζί με τους κηφήνες θα χρησιμοποιούν την τρύπα και λίγες εργάτριες οι οποίες κάθε μέρα θα αυξάνουν. Αν αυξηθούν πολύ κλείνουμε αυτήν την τρύπα και ανοίγουμε την πίσω κοκ, για αυτό υπάρχουν δυο τρύπες στις κυψέλες ΑΝΠΑ, μια στο εμπρός και μια στο πίσω μέρος της κυψέλης. Η εργασία λίγων εργατριών από τις τρύπες είναι επιθυμητή διότι τροφοδοτούν τον εμβρυοθάλαμο με περισσότερη γύρη, μέλι ή μελίτωμα, από αυτά που θα μετέφεραν συνήθως δια μέσω των Β.Δ.

Ποια είναι αυτή η ημερομηνία;
         Αυτά εξαρτάται από πότε προβλέπεται να ξεκινήσει η συλλέξιμη ανθοφορία και ποιας διάρκειας θα είναι. Εάν προσδοκούμε συλλογή από μια μικρής διάρκειας ανθοφορία, περίπου έως δέκα ημερών, από τις λεγάμενες «αρπαχτές», σαν της ακακίας, τότε συγκροτούμε τα μελίσσια μας τουλάχιστον δέκα ημέρες νωρίτερα από την έναρξη της ανθοφορίας έτσι ώστε όλος ο γόνος της συλλεκτικής κυψέλης να είναι σφραγισμένος και να μην δεσμεύει μέλισσες τροφούς κατά τη έναρξη της ανθοφορίας.
         Εάν όμως η ανθοφορία αναμένεται να έχει μεγαλύτερη διάρκεια, 2-3-4 εβδομάδες όπως του θυμαριού, του έλατου, του πεύκου κ.λπ„ τότε συγκροτούμε τα μελίσσια μας σε μικρότερο χρονικά διάστημα πριν την έναρξη της συλλογής διότι θέλουμε να τροφοδοτείται ο μελιτοθάλαμος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με νεαρές μέλισσες από τον συνεχώς εκκολαπτόμενο γόνο του ισόγειου ορόφου (γονοφωλιά), δεδομένου ότι όλες οι εσωτερικές εργάτριες του μελισσιού της ημερομηνίας X, της ημέρας συγκρότησης του συλλεκτικού μελισσιού δηλαδή, έχουν μετατραπεί σε συλλέκτριες εργάτριες. Προσθέτει συλλογή η ενίσχυση τους με γόνο και μέλισσες από την ΤΒ.

Δεύτερη φάση των ενεργειών μας.
         Με την έναρξη της συλλογής μετατοπίζουμε την κυψέλη μπαλαντέρ από την δεξιά (αν την έχουμε δεξιά) θέση της κυψέλης συλλογής στ’ αριστερά (βλ. εικόνα 21).Όλες οι εξωτερικές μέλισσες του μπαλαντέρ, επιστρέφοντας από την συλλογή και μην βρίσκοντας την κυψέλη τους, θα πάνε στην πλησιέστερη που είναι η συλλεκτική κυψέλη και θα γίνουν δεκτές ενισχύοντας τον συλλεκτικό πληθυσμό της κυψέλης και αναπληρώνοντας τις απώλειες του.
         Αν η συλλογή είναι «αρπαχτή» επαρκεί μια μετατόπιση του μπαλαντέρ, σπανίως και δεύτερη .Εάν όμως είναι μεγαλύτερης διάρκειας, κάθε εβδομάδα περίπου, χρειάζεται νέα μετατόπιση για νέα ενίσχυση του μελισσιού συλλογής με συλλέκτριες μιας και έχουμε μετατρέψει το τροφοδοτούμενο μελίσσι μπαλαντέρ σε βιομηχανία κτισίματος κηρηθρών, παραγωγής και παροχής μελισσών και συλλέξεως μελιού για την χειμερινή μας τροφοδοσία. Επικουρικώς ενισχύουμε το συγκρότημα με την μέθοδο της τράπεζας βασιλισσών ΑΝΠΑ δίνοντας γόνο στον μπαλαντέρ και μέλισσες στο συλλεκτικό.
         Πέραν τούτων με το τέλος της ανθοφορίας έχουμε την δυνατότητα να μεταφέρουμε τα μελίσσια μας σε άλλη κολλητή ανθοφορία (πχ θυμάρι πρώιμο και όψιμο ή πρώτο δεύτερο βάρεμα εργάτη) και να χρησιμοποιήσουμε την κυψέλη μπαλαντέρ ως συλλογής και την συλλογής ως μπαλαντέρ που ίσως έχει μετατραπεί (στο πεύκο ή στο έλατο) σε "κουδούνι” όπως λένε οι μελάδες.

Β) Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδος ΑΝΠΑ.
         Για επιπλέον συλλογή μελιού, χρησιμοποιούμε μια πλέον βελτιωμένη μέθοδο που είναι συνδυασμός της μεθόδου του μπαλαντέρ με άλλες επιτυχημένες μεθόδους. Την ονομάζουμε Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδο ΑΝΠΑ, μπορούμε να την εφαρμόσουμε όταν πρόκειται να θέσουμε σε συνεργασία τρία τουλάχιστον μελίσσια, ή όσα περισσότερα επιθυμούμε, ειδικά όταν τα μελίσσια μας είναι μικρά και η οποία μας επιτρέπει να συλλέξουμε μέλι ακόμα και από παραφυάδες (βλ. εικόνα 23), πράγμα που είναι ακατόρθωτο με μικρά μελίσσια χωρίς την δική μας μέθοδο.
          Έστω ότι έχουμε στην διάθεση μας τέσσερα μελίσσια, το μητρικό και τρία θυγατρικά ή το μητρικό και πέντε παραφυάδες και θέλουμε να συγκροτήσουμε το συλλεκτικό μας πολυδύναμο μελίσσι, εκεί που βρίσκονται τα μελίσσια μας στατική μελισσοκομία.
Έχουμε φροντίσει σταδιακά να τα πλησιάσουμε ώστε να έχουμε ομάδες τεσσάρων τεσσάρων μελισσιών ή και περισσοτέρων (βλ, εικόνα 22).Φέρνουμε μαζί μας 2 άδεια πατώματα και ένα ή δύο ή τρία ακόμα με κτισμένα ή εν ανάγκη κτισμένα και άκτιστα πλαίσια και 4 ΒΑ για κάθε μονάδα. Ανοίγουμε το μητρικό που είχαμε μεριμνήσει να είναι τοποθετημένο στην μέση της ομάδας, του αφαιρούμε όλα τα πλαίσια με μέλια και σφραγισμένο γόνο (όπως στην παραπάνω περίπτωση), τινάζοντας μέσα στο μελίσσι τις μέλισσες που το σκεπάζουν. Τα τοποθετούμε προσωρινώς στα άδεια πατώματα, ξεχωριστά τους γόνους από τα μέλια. Αφήνουμε στο μελίσσι μόνο τα πλαίσια που έχουν πολύ ασφράγιστο γόνο και όλες τις μέλισσες του.
           Ανοίγουμε το δεύτερο μελίσσι και του παίρνουμε όλα τα πλαίσια ασφράγιστου γόνου με τιναγμένες τις μέλισσες του, εκτός από το πλαίσιο που τυχαία βρήκαμε την βασίλισσα. Ή του αφήνουμε ένα δύο πλαίσια με ασφράγιστο σφραγισμένο γόνο με ατίναχτες τις μέλισσες που τα σκεπάζουν. Τα αφαιρεθέντα πλαίσια ασφράγιστου γόνου τα τοποθετούμε στο μητρικό μελίσσι για συμπλήρωση του.
Ακολουθούμε με το τρίτο μελίσσι, κάνοντας ότι κάναμε με το δεύτερο. Εάν έχουμε συμπληρώσει το μητρικό μελίσσι με ασφράγιστο γόνο και τα δέκα πλαίσια του και έχουμε περίσσευμα ασφράγιστου γόνου, τον τοποθετούμε στο τέταρτο μελίσσι ενεργώντας όπως στο πρώτο μητρικό, αφαιρώντας του ανάλογα πλαίσια μελιού ή ακόμα και σφραγισμένου γόνου και συγκροτούμε την μονάδα της εικόνας 24. Εάν έχουμε πολύ περίσσευμα ασφράγιστου γόνου μπορούμε να κάνουμε το μητρικό μελίσσι διώροφο με ανοιχτό γόνο
         Μοιράζουμε στο δεύτερο και τρίτο μελίσσι ισομερώς τον σφραγισμένο γόνο που είχαμε αφαιρέσει από το πρώτο και πιθανόν και από το τέταρτο μελίσσι και συμπληρώνουμε με κτισμένα ή και άχτιστα πλαίσια. Τοποθετούμε ΒΔ και από πάνω έναν όροφο με τα πλαίσια με μέλια που είχαμε και συμπληρώνουμε με κτισμένα ή άχτιστα. Τροφοδοτούμε με ζυμάρι ή βανίλια και σκεπάζουμε.
         Πηγαίνουμε στο μητρικό. Τοποθετούμε στην οροφή του ένα ΒΑ και πάνω από αυτό ένα πάτωμα με ένα τουλάχιστον πλαίσιο με σφραγισμένο γόνο, συμπληρωμένο με κτισμένα κατά προτίμηση ή εναλλάξ κτισμένα άκτιστα εάν δεν έχουμε κτισμένα. Το σκεπάζουμε με ΒΑ και πάνω του τοποθετούμε το τέταρτο μελίσσι χωρίς την βάση του, σκεπασμένο με το καπάκι του (βλ. εικόνα 24).Κλείνουμε τις εισόδους των εμβρυοθαλάμων του πρώτου και του τρίτου ορόφου έτσι ώστε οι μέλισσες να έχουν έξοδο είσοδο μόνο από τον μεσαίο όροφο που χρησιμεύει ως μελιτοθάλαμος. Εδώ πλεονεκτούν οι κυψέλες ΑΝΠΑ που όλα τα πατώματα τους έχουν εισόδους και τρύπες. Σε ένα τέταρτο της ώρας ο μελιτοθάλαμος θα είναι γεμάτος μέλισσες βοσκής.
         Τα εναπομείναντα δύο μελίσσια τα τοποθετούμε το ένα πάνω στο άλλο και τα χρησιμοποιούμε ως μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 27).
Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως εάν τα μπαλαντέρ αποτελούν δύο μελίσσια όπως στην εικόνα 27, κατά την μετατόπιση τους αλλάζουμε και την σειρά τοποθέτησης τους, δηλαδή στην νέα θέση θα βάλουμε το πάνω μελίσσι (Νοί) στην κάτω θέση και το κάτω (Νο2) στην πάνω (βλ. εικόνα 28).
Η συλλεκτική μονάδα μας είναι έτοιμη και έχουμε την δυνατότητα να την συγκροτήσουμε όσο δυνατή επιθυμούμε αυξάνοντας τον αριθμό των μελισσιών που την συγκροτούν (συνεργαζόμενες βασίλισσες). Το μέλι που θα συλλέξουμε θα είναι
γνωστής χλωρίδας, απόλυτα καθαρό από ενφάρμακες μελισσοθεραπείες και μελισσοτροφοδοσίες καθώς και πολλαπλάσιας ποσότητας των γειτόνων συναδέλφων μας. διότι τα 2 ΒΔ. που ως γνωστόν οι μελισσοκόμοι, πολύ δικαιολογημένα, τα έχουν ονομάσει σφάχτες του μελιού του μελισσοκόμου. εμείς τα μετατρέψαμε σε σφάχτες του μελιού των εμβρυοθαλάμων, με τα γνωστά πλεονεκτήματα γέννας μιας και μπλοκάρεται η βασίλισσα στους εμβρυοθάλαμους για όσο χρόνο επιθυμούμε, παίρνοντας περίπου 80% περισσότερο μέλι μόνο από την ύπαρξη των ΒΔ. Επιπλέον ποσότητα μελιού παίρνουμε λόγω, της ενισχύσεως του συλλεκτικού συγκροτήματος με επιπλέον γόνο και συλλέκτριες μέλισσες, από τον ή τους μπαλαντέρ και από την τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ από την οποία ενισχύουμε τους μπαλαντέρ και που αναπληρώνουν τις καθημερινές απώλειες συλλεκτριών και δημιουργούν την διαφορά μεταξύ εσωτερικών (καταναλώνουν) και εξωτερικών(συλλέγουν) μελισσών. Η διαφορά στις συλλέξιμες ποσότητες είναι μεγάλη, ιδιαίτερα όταν υπάρχει έντονη ανθοφορία.
           Τα μελίσσια μπαλαντέρ τα τροφοδοτούμε και τα μετατρέπουμε σε μονάδες κτισίματος πλαισίων και παραγωγής μελισσών με τις οποίες ενισχύουμε συνεχώς το συλλεκτικό μας συγκρότημα με την μέθοδο της μετατόπισης όπως περιγράφεται σε σχετική αρθρογραφία μου στα μελισσοκομικά περιοδικά, όπως την επιδεικνύω εδώ και 25I χρόνια σε διάφορες μελισσοκομικές συναντήσεις εκδηλώσεις όπως αυτή εδώ.
        Οι προστιθέμενες από τα μελίσσια μπαλαντέρ μέλισσες στην συλλεκτική μονάδα εισφέρουν: όσο μέλι όσο θα συνέλεγαν τα τριπλάσια περίπου μελίσσια από τα χρησιμοποιούμενα ως μπαλαντέρε άν εργάζονταν ως ανεξάρτητες μονάδες.
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα μας, δύο μελίσσια μπαλαντέρ θα εισφέρουν στην κυψέλη συλλογής όσο θα συνέλεγαν 6 επιπλέον μελίσσια αν δούλευαν ανεξάρτητα. Δεδομένου ότι όσο μεγαλώνει η διαφορά πληθυσμού εσωτερικών μελισσών, προπαντός τροφών, από τον πληθυσμό των συλλεκτριών (υπέρ των συλλεκτριών να είναι θετική η διαφορά) τόσο περισσότερο μέλι συλλέγεται.
          Αν μεταφέρουμε τα μελίσσια μας (νομαδική μελισσοκομία), από την τοποθεσία που βρίσκονται σε μια άλλη είναι προτιμότερο να μην τα απλώσουμε ως συνήθως, αλλά να τοποθετήσουμε σεμια στήλη, το ένα πάνω στο άλλο, τα μελίσσια κάθε ομάδας που θα συγκροτήσουν το πολυδύναμο, διότι μετά την συγκρότηση οι μέλισσες προσανατολίζονται γρηγορότερα να εργάζονται από το ύψος του μελιτοθαλάμου (βλ. εικόνα 25,26,29).
          Εάν ο μελιτοθάλαμος γεμίσει σχεδόν με μέλια και η ανθοφορία συνεχίζεται τοποθετούμε και δεύτερο πάτωμα επάνω του (βλ. εικόνα 29) ή αφαιρούμε τα σφραγισμένα μέλια και τα αντικαθιστούμε με νέα κτισμένα πλαίσια. Σε μεγάλη έντονη συλλογή, πχ πεύκο ή έλατο μπορούμε να τοποθετήσουμε και τρίτο μελιτοθάλαμο μεταφέροντας αυτόν που περιέχει τα περισσότερα σφραγισμένα πλαίσια πάνω από τον επάνω εμβρυοθάλαμο χωρίς ΒΔ (βλ. εικόνα 26).
        Ασφαλώς ο κάθε μελοσυλλέκτης έχει μια μέθοδο που του ταιριάζει ή μια που δοκίμασε και πέτυχε. Όπως το δέσιμο της βασίλισσας, ο εγκλωβισμός, το ορφάνεμα του μελισσιού, η τοποθέτηση άχτιστων πλαισίων στον εμβρυοθάλαμο και τόσες άλλες που γνωρίζω ότι τις εφαρμόζουν πεπειραμένοι μελάδες. Μερικές από τις δικές μου είναι και οι προαναφερθείσες που συγκεντρώνουν κατά την εμπειρία μου αρκετά πλεονεκτήματα εκ των οποίων τα σπουδαιότερα είναι ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε συλλεκτικό μελίσσι όποτε το θελήσουμε ανεξάρτητα από την δυναμικότητα των μεμονωμένων μελισσών μας (συγκρότηση πολυ
δύναμου μελισσιού με παραφυάδες), η συνεχής ενίσχυση του συλλεκτικού με συλλέκτριες, η διατήρηση των μισών μας μελισσών δυνατών, το κτίσιμο κηρηθρών και η διατήρηση των βασιλισσών πράγμα που δεν είναι κατορθωτό εάν ενώσουμε τα μελίσσια με την μέθοδο της εφημερίδας και πολλά άλλα πλεονεκτήματα τα οποία θα αναπτύξουμε κατά την διάρκεια παρουσίασης και άλλων μεθόδων συγκρότησης πολυδύναμων συλλεκτικών μελισσών.
        Εκ μέρους του συγγραφέα υπάρχει η βούληση και π δυνατότητα για απάντηση οε οποιαδήποτε απορία, διευκρίνηση ή καθοδήγηση των αναγνωστών του περιοδικού, οποτεδήποτε, στα τηλέφωνα 210 467145051 και στοemail: aiasbee@gmail.com.
Ήβης 1, Αμπελάκια ΣαλαμίναςΤ.Κ. 18902
TnMfax: 21046714501Kiv: 6986010223,6979894070emaiL aiasbee@gmail.com

Πηγή | Μελισσοκίνηση Σ.Κ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ & ΣΙΑ