ΔΙΑΧΕΙΜΑΝΣΗ ΜΕ ΒΟΗΘΕΙΑ ΝΑΥΛΟΝ

Δες τε το εσωτερικό καπάκι και εξωτερικό καπάκι(παλιου τυπου)

 καθε όροφος και είσοδος!!

 

ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΒΑΝΙΛΙΑ ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ... ΝΕΟΦΥΤΟΥ

Πωλείται βανίλια δια χειρός... Νεόφυτου Πεχλιβανίδη-Γιαννιτσά  κιν 6944  688234

Μέθοδος Μπαλαντέρ για μεγιστοποίηση συλλογής μελιού

Το ένα δίπλα στο άλλο ανά ζεύγη  | Το ένα πάνω στο άλλο ανά ζεύγη | Συγκρότηση με ένα μητρικό και πέντε παραφυάδες | Συγκρότηση μεδύο εμβρυοθάλαμους και ενδιάμεσο μελιτοθάλαμο | Συλλεκτική μονάδα με διπλό μπαλαντέρ | Αναστροφή των μελισσιών μπαλαντέρ | Συλλεκτική μονάδα με διπλό μελιτοθάλαμο

---

Ανδρέας Παππάς. πρόεδρος του ΑΣ του Πανελληνίου Συνεταιρισμού Αφαρμάκου Βιολογικής Αειφορικπς Μελισσοκομίας «0 Αίας»

          Όλη την άνοιξη εκμεταλλευόμαστε τα μελίσσια μας για το χτίσιμο κηρηθρών, συλλογή γύρης, πρόπολης, βασιλικού πολτού και την δημιουργία νέων μελισσιών. Φτάνουμε στην εποχή που αρχίζουν οι κανονικές ημερομηνίες συλλογής μελιού στην Ελλάδα δηλαδή τέλος Μαΐου αρχές Ιουνίου. Τότε εφαρμόζου με την συνένωση των μελισσιών με τις μεθόδους του μπαλαντέρ ή την σύνθετη πολυμορφική μέθοδο ΑΝΠΑ σε συνδυασμό με την ενίσχυση των συλλεκτικών συγκροτημάτων με τις δυνατότητες που μας δίνει η επαναστατική τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ.

Α) Μέθοδος του μπαλαντέρ ΑΝΠΑ

         Έστω ότι έχουμε δύο μελίσσια και υπολογίζουμε ότι θα μας δώσουν από κάποια ποσότητα μελιού. Εφαρμόζοντας την μέθοδο που εδώ και δεκαετίες έχουμε ονομάσει μέθοδο του μπαλαντέρ, επειδή κάθε εβδομάδα, περίπου μετατοπίζουμε το ένα μελίσσι από την θέση του για να στέλνει τις συλλέκτριες του στο άλλο, τα δύο αυτά μελίσσια θα μας δώσουν οπωσδήποτε μεγαλύτερη ποσότητα μελιού που πολλές φορές είναι διπλάσια έως πολλαπλάσια της συνηθισμένης όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Πως το επιτυγχάνουμε αυτό;

Πρώτη φάση των χειρισμών μας.
           Αρχικά φροντίζουμε να τοποθετήσουμε τα μελίσσια μας ανά ζεύγη το ένα δίπλα στο άλλο ή και πάνω από το άλλο (βλ. εικόνα 17 κ 18).
          Την ημερομηνία X που θέλουμε να συγκροτήσουμε το συλλεκτικό μας μελίσσι ξεκινάμε με το πρώτο ζευγάρι. Ορίζουμε ένα από τα δύο μελίσσια ως συλλεκτικό και το άλλο ως μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 19).
          Αφαιρούμε από το συλλεκτικό όλα τα πλαίσια με μέλια και σφραγισμένο γόνο τινάζοντας τις μέλισσες από τα πλαίσια μέσα στην κυψέλη. Εάν τυχαία συναντήσουμε την βασίλισσα σε ένα από αυτά, ή την τοποθετούμε πάνω σε ένα πλαίσιο με ανοιχτό γόνο ή αφήνουμε αυτό το πλαίσιο μέσα στην κυψέλη με τις μέλισσες του.
         Μετά πάμε στο μπαλαντέρ και του αφαιρούμε όλα τα πλαίσια ασφράγιστου γόνου, τινάζουμε τις μέλισσες που είναι πάνω τους και τα τοποθετούμε στο συλλεκτικό μελίσσι έτσι ώστε να συμπληρωθεί με δέκα πλαίσια ανοιχτού γόνου ή συνδυασμό σφραγισμένου ασφράγιστου γόνου.
         Σκεπάζουμε το μελίσσι συλλογής με Β.Δ. και από πάνω του τοποθετούμε ένα πάτωμα με κτισμένα κατά προτίμηση πλαίσια, ή αν δεν μας επαρκούν εναλλάξ κτισμένα άχτιστα και έναπλαίσιο σφραγισμένου γόνου (βλ. εικόνα 20).
        Βάζουμε το καπάκι και κλείνουμε την πόρτα εισόδου και την τρύπα του εμβρυοθαλάμου για να εξαναγκάσουμε τις συλλέκτριες μέλισσες να ανέβουν στο δεύτερο πάτωμα και να εργάζονται από την είσοδο του μελιτο Βαλάμου.
          Εδώ πλεονεκτούν οι κυψέλες ΑΝΠΑ των οποίων όλα τα σώματα ή πατώματα όπως συνηθίζουμε να τα λέμε, έχουν είσοδο. Σε ένα τέταρτο της ώρας οι συλλέκτριες έχουν ανέβει στο επάνω πάτωμα μελιτοθάλαμο και προσανατολίζονται να εργάζονται δια μέσω αυτού.
Πάμε στο μελίσσι μπαλαντέρ, τοποθετούμε στο ισόγειο πάτωμα τα πλαίσια σφραγισμένου γόνου που πήραμε από το συλλεκτικό μελίσσι και συμπληρώνουμε με πλαίσια κτισμένα ή άχτιστα. Τοποθετούμε Β.Δ. για να εξασφαλίσουμε «καθαρήγονοφωλιά». όπως συνήθως ονομάζεται και από πάνω βάζουμε ένα πάτωμα με το πλαίσια μελιού του συλλεκτικού και του μπαλαντέρ και εναλλάξ κτισμένα άχτιστα εάν δεν έχει συμπληρωθεί. Κλείνουμε και σε αυτό την πόρτα εισόδου και την τρύπα του ισόγειου πατώματος για να συνηθίσουν οι μέλισσες να εργάζονται από το δεύτερο πάτωμα, του μελιτοθαλάμου, τροφοδοτούμε με ζαχαροζύμαρο ή βανίλια και το σκεπάζουμε.
          Μετά το κλείσιμο των εισόδων και των τρυπών των εμβρυοθαλάμων για να εξαναγκάσουμε τις μέλισσες να εργάζονται από τους μελιτοθαλάμους αφήνουμε να περάσουν 23 ημέρες για να συνηθίσουν να δουλεύουν οι μέλισσες από τον μελιτοθάλαμο και ανοίγουμε στους εμβρυοθάλαμους μόνο τις τρύπες προκειμένου, α βγαίνουν οι κηφήνες. Αν δεν τις ανοίξουμε, οι κηφήνες θα σφηνώσουν στο Β.Δ. και θα πεθάνουν.
Μαζί με τους κηφήνες θα χρησιμοποιούν την τρύπα και λίγες εργάτριες οι οποίες κάθε μέρα θα αυξάνουν. Αν αυξηθούν πολύ κλείνουμε αυτήν την τρύπα και ανοίγουμε την πίσω κοκ, για αυτό υπάρχουν δυο τρύπες στις κυψέλες ΑΝΠΑ, μια στο εμπρός και μια στο πίσω μέρος της κυψέλης. Η εργασία λίγων εργατριών από τις τρύπες είναι επιθυμητή διότι τροφοδοτούν τον εμβρυοθάλαμο με περισσότερη γύρη, μέλι ή μελίτωμα, από αυτά που θα μετέφεραν συνήθως δια μέσω των Β.Δ.

Ποια είναι αυτή η ημερομηνία;
         Αυτά εξαρτάται από πότε προβλέπεται να ξεκινήσει η συλλέξιμη ανθοφορία και ποιας διάρκειας θα είναι. Εάν προσδοκούμε συλλογή από μια μικρής διάρκειας ανθοφορία, περίπου έως δέκα ημερών, από τις λεγάμενες «αρπαχτές», σαν της ακακίας, τότε συγκροτούμε τα μελίσσια μας τουλάχιστον δέκα ημέρες νωρίτερα από την έναρξη της ανθοφορίας έτσι ώστε όλος ο γόνος της συλλεκτικής κυψέλης να είναι σφραγισμένος και να μην δεσμεύει μέλισσες τροφούς κατά τη έναρξη της ανθοφορίας.
         Εάν όμως η ανθοφορία αναμένεται να έχει μεγαλύτερη διάρκεια, 2-3-4 εβδομάδες όπως του θυμαριού, του έλατου, του πεύκου κ.λπ„ τότε συγκροτούμε τα μελίσσια μας σε μικρότερο χρονικά διάστημα πριν την έναρξη της συλλογής διότι θέλουμε να τροφοδοτείται ο μελιτοθάλαμος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με νεαρές μέλισσες από τον συνεχώς εκκολαπτόμενο γόνο του ισόγειου ορόφου (γονοφωλιά), δεδομένου ότι όλες οι εσωτερικές εργάτριες του μελισσιού της ημερομηνίας X, της ημέρας συγκρότησης του συλλεκτικού μελισσιού δηλαδή, έχουν μετατραπεί σε συλλέκτριες εργάτριες. Προσθέτει συλλογή η ενίσχυση τους με γόνο και μέλισσες από την ΤΒ.

Δεύτερη φάση των ενεργειών μας.
         Με την έναρξη της συλλογής μετατοπίζουμε την κυψέλη μπαλαντέρ από την δεξιά (αν την έχουμε δεξιά) θέση της κυψέλης συλλογής στ’ αριστερά (βλ. εικόνα 21).Όλες οι εξωτερικές μέλισσες του μπαλαντέρ, επιστρέφοντας από την συλλογή και μην βρίσκοντας την κυψέλη τους, θα πάνε στην πλησιέστερη που είναι η συλλεκτική κυψέλη και θα γίνουν δεκτές ενισχύοντας τον συλλεκτικό πληθυσμό της κυψέλης και αναπληρώνοντας τις απώλειες του.
         Αν η συλλογή είναι «αρπαχτή» επαρκεί μια μετατόπιση του μπαλαντέρ, σπανίως και δεύτερη .Εάν όμως είναι μεγαλύτερης διάρκειας, κάθε εβδομάδα περίπου, χρειάζεται νέα μετατόπιση για νέα ενίσχυση του μελισσιού συλλογής με συλλέκτριες μιας και έχουμε μετατρέψει το τροφοδοτούμενο μελίσσι μπαλαντέρ σε βιομηχανία κτισίματος κηρηθρών, παραγωγής και παροχής μελισσών και συλλέξεως μελιού για την χειμερινή μας τροφοδοσία. Επικουρικώς ενισχύουμε το συγκρότημα με την μέθοδο της τράπεζας βασιλισσών ΑΝΠΑ δίνοντας γόνο στον μπαλαντέρ και μέλισσες στο συλλεκτικό.
         Πέραν τούτων με το τέλος της ανθοφορίας έχουμε την δυνατότητα να μεταφέρουμε τα μελίσσια μας σε άλλη κολλητή ανθοφορία (πχ θυμάρι πρώιμο και όψιμο ή πρώτο δεύτερο βάρεμα εργάτη) και να χρησιμοποιήσουμε την κυψέλη μπαλαντέρ ως συλλογής και την συλλογής ως μπαλαντέρ που ίσως έχει μετατραπεί (στο πεύκο ή στο έλατο) σε "κουδούνι” όπως λένε οι μελάδες.

Β) Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδος ΑΝΠΑ.
         Για επιπλέον συλλογή μελιού, χρησιμοποιούμε μια πλέον βελτιωμένη μέθοδο που είναι συνδυασμός της μεθόδου του μπαλαντέρ με άλλες επιτυχημένες μεθόδους. Την ονομάζουμε Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδο ΑΝΠΑ, μπορούμε να την εφαρμόσουμε όταν πρόκειται να θέσουμε σε συνεργασία τρία τουλάχιστον μελίσσια, ή όσα περισσότερα επιθυμούμε, ειδικά όταν τα μελίσσια μας είναι μικρά και η οποία μας επιτρέπει να συλλέξουμε μέλι ακόμα και από παραφυάδες (βλ. εικόνα 23), πράγμα που είναι ακατόρθωτο με μικρά μελίσσια χωρίς την δική μας μέθοδο.
          Έστω ότι έχουμε στην διάθεση μας τέσσερα μελίσσια, το μητρικό και τρία θυγατρικά ή το μητρικό και πέντε παραφυάδες και θέλουμε να συγκροτήσουμε το συλλεκτικό μας πολυδύναμο μελίσσι, εκεί που βρίσκονται τα μελίσσια μας στατική μελισσοκομία.
Έχουμε φροντίσει σταδιακά να τα πλησιάσουμε ώστε να έχουμε ομάδες τεσσάρων τεσσάρων μελισσιών ή και περισσοτέρων (βλ, εικόνα 22).Φέρνουμε μαζί μας 2 άδεια πατώματα και ένα ή δύο ή τρία ακόμα με κτισμένα ή εν ανάγκη κτισμένα και άκτιστα πλαίσια και 4 ΒΑ για κάθε μονάδα. Ανοίγουμε το μητρικό που είχαμε μεριμνήσει να είναι τοποθετημένο στην μέση της ομάδας, του αφαιρούμε όλα τα πλαίσια με μέλια και σφραγισμένο γόνο (όπως στην παραπάνω περίπτωση), τινάζοντας μέσα στο μελίσσι τις μέλισσες που το σκεπάζουν. Τα τοποθετούμε προσωρινώς στα άδεια πατώματα, ξεχωριστά τους γόνους από τα μέλια. Αφήνουμε στο μελίσσι μόνο τα πλαίσια που έχουν πολύ ασφράγιστο γόνο και όλες τις μέλισσες του.
           Ανοίγουμε το δεύτερο μελίσσι και του παίρνουμε όλα τα πλαίσια ασφράγιστου γόνου με τιναγμένες τις μέλισσες του, εκτός από το πλαίσιο που τυχαία βρήκαμε την βασίλισσα. Ή του αφήνουμε ένα δύο πλαίσια με ασφράγιστο σφραγισμένο γόνο με ατίναχτες τις μέλισσες που τα σκεπάζουν. Τα αφαιρεθέντα πλαίσια ασφράγιστου γόνου τα τοποθετούμε στο μητρικό μελίσσι για συμπλήρωση του.
Ακολουθούμε με το τρίτο μελίσσι, κάνοντας ότι κάναμε με το δεύτερο. Εάν έχουμε συμπληρώσει το μητρικό μελίσσι με ασφράγιστο γόνο και τα δέκα πλαίσια του και έχουμε περίσσευμα ασφράγιστου γόνου, τον τοποθετούμε στο τέταρτο μελίσσι ενεργώντας όπως στο πρώτο μητρικό, αφαιρώντας του ανάλογα πλαίσια μελιού ή ακόμα και σφραγισμένου γόνου και συγκροτούμε την μονάδα της εικόνας 24. Εάν έχουμε πολύ περίσσευμα ασφράγιστου γόνου μπορούμε να κάνουμε το μητρικό μελίσσι διώροφο με ανοιχτό γόνο
         Μοιράζουμε στο δεύτερο και τρίτο μελίσσι ισομερώς τον σφραγισμένο γόνο που είχαμε αφαιρέσει από το πρώτο και πιθανόν και από το τέταρτο μελίσσι και συμπληρώνουμε με κτισμένα ή και άχτιστα πλαίσια. Τοποθετούμε ΒΔ και από πάνω έναν όροφο με τα πλαίσια με μέλια που είχαμε και συμπληρώνουμε με κτισμένα ή άχτιστα. Τροφοδοτούμε με ζυμάρι ή βανίλια και σκεπάζουμε.
         Πηγαίνουμε στο μητρικό. Τοποθετούμε στην οροφή του ένα ΒΑ και πάνω από αυτό ένα πάτωμα με ένα τουλάχιστον πλαίσιο με σφραγισμένο γόνο, συμπληρωμένο με κτισμένα κατά προτίμηση ή εναλλάξ κτισμένα άκτιστα εάν δεν έχουμε κτισμένα. Το σκεπάζουμε με ΒΑ και πάνω του τοποθετούμε το τέταρτο μελίσσι χωρίς την βάση του, σκεπασμένο με το καπάκι του (βλ. εικόνα 24).Κλείνουμε τις εισόδους των εμβρυοθαλάμων του πρώτου και του τρίτου ορόφου έτσι ώστε οι μέλισσες να έχουν έξοδο είσοδο μόνο από τον μεσαίο όροφο που χρησιμεύει ως μελιτοθάλαμος. Εδώ πλεονεκτούν οι κυψέλες ΑΝΠΑ που όλα τα πατώματα τους έχουν εισόδους και τρύπες. Σε ένα τέταρτο της ώρας ο μελιτοθάλαμος θα είναι γεμάτος μέλισσες βοσκής.
         Τα εναπομείναντα δύο μελίσσια τα τοποθετούμε το ένα πάνω στο άλλο και τα χρησιμοποιούμε ως μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 27).
Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως εάν τα μπαλαντέρ αποτελούν δύο μελίσσια όπως στην εικόνα 27, κατά την μετατόπιση τους αλλάζουμε και την σειρά τοποθέτησης τους, δηλαδή στην νέα θέση θα βάλουμε το πάνω μελίσσι (Νοί) στην κάτω θέση και το κάτω (Νο2) στην πάνω (βλ. εικόνα 28).
Η συλλεκτική μονάδα μας είναι έτοιμη και έχουμε την δυνατότητα να την συγκροτήσουμε όσο δυνατή επιθυμούμε αυξάνοντας τον αριθμό των μελισσιών που την συγκροτούν (συνεργαζόμενες βασίλισσες). Το μέλι που θα συλλέξουμε θα είναι
γνωστής χλωρίδας, απόλυτα καθαρό από ενφάρμακες μελισσοθεραπείες και μελισσοτροφοδοσίες καθώς και πολλαπλάσιας ποσότητας των γειτόνων συναδέλφων μας. διότι τα 2 ΒΔ. που ως γνωστόν οι μελισσοκόμοι, πολύ δικαιολογημένα, τα έχουν ονομάσει σφάχτες του μελιού του μελισσοκόμου. εμείς τα μετατρέψαμε σε σφάχτες του μελιού των εμβρυοθαλάμων, με τα γνωστά πλεονεκτήματα γέννας μιας και μπλοκάρεται η βασίλισσα στους εμβρυοθάλαμους για όσο χρόνο επιθυμούμε, παίρνοντας περίπου 80% περισσότερο μέλι μόνο από την ύπαρξη των ΒΔ. Επιπλέον ποσότητα μελιού παίρνουμε λόγω, της ενισχύσεως του συλλεκτικού συγκροτήματος με επιπλέον γόνο και συλλέκτριες μέλισσες, από τον ή τους μπαλαντέρ και από την τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ από την οποία ενισχύουμε τους μπαλαντέρ και που αναπληρώνουν τις καθημερινές απώλειες συλλεκτριών και δημιουργούν την διαφορά μεταξύ εσωτερικών (καταναλώνουν) και εξωτερικών(συλλέγουν) μελισσών. Η διαφορά στις συλλέξιμες ποσότητες είναι μεγάλη, ιδιαίτερα όταν υπάρχει έντονη ανθοφορία.
           Τα μελίσσια μπαλαντέρ τα τροφοδοτούμε και τα μετατρέπουμε σε μονάδες κτισίματος πλαισίων και παραγωγής μελισσών με τις οποίες ενισχύουμε συνεχώς το συλλεκτικό μας συγκρότημα με την μέθοδο της μετατόπισης όπως περιγράφεται σε σχετική αρθρογραφία μου στα μελισσοκομικά περιοδικά, όπως την επιδεικνύω εδώ και 25I χρόνια σε διάφορες μελισσοκομικές συναντήσεις εκδηλώσεις όπως αυτή εδώ.
        Οι προστιθέμενες από τα μελίσσια μπαλαντέρ μέλισσες στην συλλεκτική μονάδα εισφέρουν: όσο μέλι όσο θα συνέλεγαν τα τριπλάσια περίπου μελίσσια από τα χρησιμοποιούμενα ως μπαλαντέρε άν εργάζονταν ως ανεξάρτητες μονάδες.
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα μας, δύο μελίσσια μπαλαντέρ θα εισφέρουν στην κυψέλη συλλογής όσο θα συνέλεγαν 6 επιπλέον μελίσσια αν δούλευαν ανεξάρτητα. Δεδομένου ότι όσο μεγαλώνει η διαφορά πληθυσμού εσωτερικών μελισσών, προπαντός τροφών, από τον πληθυσμό των συλλεκτριών (υπέρ των συλλεκτριών να είναι θετική η διαφορά) τόσο περισσότερο μέλι συλλέγεται.
          Αν μεταφέρουμε τα μελίσσια μας (νομαδική μελισσοκομία), από την τοποθεσία που βρίσκονται σε μια άλλη είναι προτιμότερο να μην τα απλώσουμε ως συνήθως, αλλά να τοποθετήσουμε σεμια στήλη, το ένα πάνω στο άλλο, τα μελίσσια κάθε ομάδας που θα συγκροτήσουν το πολυδύναμο, διότι μετά την συγκρότηση οι μέλισσες προσανατολίζονται γρηγορότερα να εργάζονται από το ύψος του μελιτοθαλάμου (βλ. εικόνα 25,26,29).
          Εάν ο μελιτοθάλαμος γεμίσει σχεδόν με μέλια και η ανθοφορία συνεχίζεται τοποθετούμε και δεύτερο πάτωμα επάνω του (βλ. εικόνα 29) ή αφαιρούμε τα σφραγισμένα μέλια και τα αντικαθιστούμε με νέα κτισμένα πλαίσια. Σε μεγάλη έντονη συλλογή, πχ πεύκο ή έλατο μπορούμε να τοποθετήσουμε και τρίτο μελιτοθάλαμο μεταφέροντας αυτόν που περιέχει τα περισσότερα σφραγισμένα πλαίσια πάνω από τον επάνω εμβρυοθάλαμο χωρίς ΒΔ (βλ. εικόνα 26).
        Ασφαλώς ο κάθε μελοσυλλέκτης έχει μια μέθοδο που του ταιριάζει ή μια που δοκίμασε και πέτυχε. Όπως το δέσιμο της βασίλισσας, ο εγκλωβισμός, το ορφάνεμα του μελισσιού, η τοποθέτηση άχτιστων πλαισίων στον εμβρυοθάλαμο και τόσες άλλες που γνωρίζω ότι τις εφαρμόζουν πεπειραμένοι μελάδες. Μερικές από τις δικές μου είναι και οι προαναφερθείσες που συγκεντρώνουν κατά την εμπειρία μου αρκετά πλεονεκτήματα εκ των οποίων τα σπουδαιότερα είναι ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε συλλεκτικό μελίσσι όποτε το θελήσουμε ανεξάρτητα από την δυναμικότητα των μεμονωμένων μελισσών μας (συγκρότηση πολυ
δύναμου μελισσιού με παραφυάδες), η συνεχής ενίσχυση του συλλεκτικού με συλλέκτριες, η διατήρηση των μισών μας μελισσών δυνατών, το κτίσιμο κηρηθρών και η διατήρηση των βασιλισσών πράγμα που δεν είναι κατορθωτό εάν ενώσουμε τα μελίσσια με την μέθοδο της εφημερίδας και πολλά άλλα πλεονεκτήματα τα οποία θα αναπτύξουμε κατά την διάρκεια παρουσίασης και άλλων μεθόδων συγκρότησης πολυδύναμων συλλεκτικών μελισσών.
        Εκ μέρους του συγγραφέα υπάρχει η βούληση και π δυνατότητα για απάντηση οε οποιαδήποτε απορία, διευκρίνηση ή καθοδήγηση των αναγνωστών του περιοδικού, οποτεδήποτε, στα τηλέφωνα 210 467145051 και στοemail: aiasbee@gmail.com.
Ήβης 1, Αμπελάκια ΣαλαμίναςΤ.Κ. 18902
TnMfax: 21046714501Kiv: 6986010223,6979894070emaiL aiasbee@gmail.com

Πηγή | Μελισσοκίνηση Σ.Κ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ & ΣΙΑ

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΥΚΑΛΥΠΤΩΝ | και για τη μελισσοκομία ή μόνο για τη μελισσοκομία

Μέλισσες συλλέγουν νέκταρ και γύρη από άνθη ευκαλύπτου

Βασίλης Λιακός

Π. Καθηγητής της Κτηνιατρικής Σχολής στο Α.Π.Θ.

Η παραγωγή μελιού σε ποσότητες που ικανοποιούν τις προσδοκίες των μελισσοκόμων, στηρίζεται κυρίως στις μελιτοφορίες ολιγάριθμων σχετικά μελισσοκομιών φυτών, που αποδίδουν μεγάλες ποσότητες νέκταρος ή μελιτωμάτων, τα οποία αποκαλούνται διεθνώς μεγαλοπαραγωγοί μελιού. 
Στην Ελλάδα τα κυριότερα φυτά μεγαλοπαραγωγοί μελιού είναι το πεύκο, ο ελατός, το θυμάρι, το Βαμβάκι και ο ηλίανθος. 

Σ' αυτά θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και τις πολυάριθμες πόες που ανθίζουν από το Μάιο μέχρι τον Ιούλιο και μας δίνουν το λεγόμενο «μαγιάτικο» μέλι.

 Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας οι μελισσοκόμοι στηρίζονται στη μελιτοφορία ενός και μόνο φυτού, όπως για παράδειγμα του θυμαριού σε πολλά νησιά του Αιγαίου. 

Οι αντίξοες κλιματικές συνθήκες που συχνά επηρεάζουν δυσμενώς τις μελιτοφορίες αυτών των φυτών, αλλά και άλλες γνωστές αιτίες που μειώνουν σταθερά κάθε χρόνο τη μελισσοκομική χλωρίδα του τόπου μας, επιβάλουν την καλλιέργεια μελισσοκομικών φυτών μεγαλοπαραγωγών μελιού. 

Οι γνωστότεροι και ταυτόχρονα σημαντικότεροι«μεγαλοπαραγωγοί μελιού» είναι οι ευκάλυπτοι.

Η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε με τη διαρκή αύξηση της τιμής του πετρελαίου την τελευταία δεκαετία, έστρεψε το ενδιαφέρον όλου του κόσμου σε προσφορότερες και κυρίως σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

 Μεταξύ αυτών και οι λεγάμενες ενεργειακές καλλιέργειες. Με άλλα λόγια καλλιέργειες φυτών με μεγάλη απόδοση σε βιομάζα[ξυλώδη ύλη) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ενεργειακούς σκοπούς.

Μεταξύ των καλλιεργειών που έχουν προταθεί είναι και αυτή του ευκαλύπτου.

Ο ευκάλυπτος, ένα από τα πιο γρήγορα αναπτυσσόμενα δένδρα, είναι γηγενές είδος της Αυστραλίας. Έχει εισαχθεί, από τα μέσα του 19^ου αιώνα, σε πολλές χώρες στον υπόλοιπο κόσμο και καλλιεργείται με επιτυχία σε τροπικές υποτροπικές και εύκρατες περιοχές.
Η επιλογή των ειδών ευκαλύπτου που καλλιεργήθηκαν εκτός της Ωκεανίας [Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Τασμανία), έγινε με βασικό χαρακτηριστικό την ταχύτητα της ανάπτυξής τους και τη δυνατότητα παραγωγής ξυλείας και των διάφορων προϊόντων ξύλου, όπως ξυλοπολτού, χαρτιού, ινοσανίδων, καυσόξυλων, κάρβουνου και αιθέριου ελαίου.

Δεν είναι πολλοί αυτοί που γνωρίζουν την τεράστια προσφορά του ευκαλύπτου στη μελισσοκομία. 

Στη χώρα καταγωγής του την Αυστραλία οι μέσες ετήσιες αποδόσεις των μελισσιών ξεπερνούν τα 100 κιλά μέλι κατά μελίσσι.

Από τις 26000-27000 τόνους μελιού που παράγεται ετησίως το 70-80%προέρχεται από διάφορα είδη ευκαλύπτου.

Υπάρχουν περισσότερα από 550 ενδημικά είδη ευκαλύπτου στην Αυστραλία και από αυτά τα

220 παρουσιάζουν μελισσοκομικό ενδιαφέρον (Lazarides and Hince, 1993).

Η δυνατότητα προσφοράς του ευκαλύπτου στη μελισσοκομία των χωρών που εισήχθηκε, αγνοήθηκε ή υποτιμήθηκε για πολλά χρόνια από τις αρμόδιες δασικές αρχές. 
Οι μελισσοκόμοι όμως των περιοχών που αναπτύχθηκαν οι ευκάλυπτοι, (σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Νότιος Αφρική και η Καλιφόρνια), αντιλήφθηκαν σύντομα πόσο πολύτιμο δένδρο είναι για τα μελίσσια ο ευκάλυπτος και εκμεταλλεύονται συστηματικά τις μελιτοφορίες του.

Στην Αυστραλία και πιο συγκεκριμένα στις βόρειες ακτές της Νέας Νότιας Ουαλίας η αξία του μελιού που συλλέγεται από τα δάση του Eucalyptus panlculata, σε πολλές περιοχές ξεπερνά της παραγωγής ξύλου (Somerville, 1998).
Η προσφορά αυτή έχει αναγνωρισθεί στο Κουινσλάντ, όπου τα δένδρα των Ε.Polyanthemus και Ε. Caleybzv κόβονται για παραγωγή ξύλου, εξ' αιτίας της μεγάλης συμβολής τους στην παραγωγή μελιού στην περιοχή (Morcurand Kleinschmidt, 1992).

Η αξία των ευκαλύπτων ως μελισσοκομιών φυτών διαφέρει μεταξύ των ειδών τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα του παραγόμενου μελιού.

Η ποσότητα του μελιού ποικίλει από έτος σε έτος και μπορεί να κυμανθεί από 10 μέχρι 160 Kgr (Sommerville, 1998). 
To ίδιο συμβαίνει και με τη γύρη, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την ποιότητα. 

Στο μεγαλύτερο ποσοστό των ειδών των ευκαλύπτων η ποιότητα της γύρης είναι χαμηλή εξ’ αιτίας της έλλειψης ενός ή περισσότερων απαραίτητων αμινοξέων (Sommerville, 1999).

Δεδομένης της δυνατότητας που έχουν ορισμένα είδη ευκαλύπτου, να παράγουν μελισσοκομικά προϊόντα, των οποίων η αξία ξεπερνά την αξία του παραγόμενης ξυλείας, σε χώρες με αναπτυγμένη μελισσοκομία όπως η Ελλάδα, οι δασικές υπηρεσίες που σχεδιάζουν αναδασώσεις ή ιδιωτικοί φορείς που προωθούν καλλιέργειες δασών ευκαλύπτου για άλλους σκοπούς, οφείλουν να λαμβάνουν υπ όψη τους και το κέρδος που θα προκύψει από τη μελισσοκομία.

Τα διάφορα είδη ευκαλύπτων καλύπτουν τεράστιες εκτάσεις στην Αυστραλία. Είναι προσαρμοσμένα σε ένα εύρος κλιματικών συνθηκών, τοποθεσιών και εδαφών που εκτείνεται από ξηρές άγονες πεδινές περιοχές σε ψυχρές αλπικές και από υγρά ή ξηροθερμικά δάση εύκρατων ζωνών μέχρι θερμές και υγρές τροπικές περιοχές.

 Η μεγάλη ποικιλία ευκαλύπτων που ευδοκιμούν σε πολύ διαφορετικές κλιματικές και εδαφολογικές συνθήκες επιτρέπει την επιλογή ειδών κατάλληλων για τις κλιματικές και εδαφικές συνθήκες της χώρας μας. 
Ειδών που είναι κατάλληλα για την παραγωγή ξύλου και ταυτόχρονα για την παραγωγή μελιού, καθώς και ειδών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διακοσμητικούς λόγους και παραγωγή μελιού. 
Υπάρχουν όμως και δύο βασικοί περιοριστικοί παράγοντες στην καλλιέργεια ευκαλύπτων που πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ'όψη, ο παγετός και τα ασβεστολιθικά εδάφη (Lapeyrie and Chilvers, 1983). 

Τα είδη ευκαλύπτου που έχουν μελισσοκομικά ενδιαφέρον, σχεδόν στο σύνολό τους, δεν είναι ανθεκτικά στους παγετούς.

 Γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητα καλλιέργειας ευκαλύπτων για τη μελισσοκομία μόνο σε περιοχές με σχετικά ήπιο κλίμα.

Ορισμένα είδη ευκαλύπτων που καλλιεργήθηκαν εκτός Αυστραλίας συμπεριφέρθηκαν καλλίτερα σε ότι αφορά την παραγωγή μελιού σε σχέση με τον τόπο καταγωγής τους. 

Για παράδειγμα ο Ε. grandisο οποίος δεν θεωρείται σημαντική πηγή μελιού στην Αυστραλία αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή στη Νότια Αφρική. 

Τα είδη Ε.. Camaldulensis καί Ε.. Globulus που καλλιεργήθηκαν στην Πορτογαλία για την παραγωγή ξύλου, αποτελούν σήμερα Βασική πηγή μελιού για τα μελίσσια αυτής της χώρας.

Ο ρόλος του ευκαλύπτου στη μελισσοκομία έγινε ιδιαίτερα αντιληπτός στο Ισραήλ, η καλλιέργεια του οποίου είχε αρχίσει στην Παλαιστίνη από το 1922,κατά την περίοδο της αγγλοκρατίας, με τη φύτευση Ε.. Globules, Ε. Camaldulensis και Ε.. sideroxylon για την παραγωγή ξυλείας και τη σκίαση δρόμων.

 Μετά την εγκαθίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1968, η καλλιέργεια του ευκαλύπτου συνεχίσθηκε πιο συστηματικά και με εντατικότερους ρυθμούς για την παραγωγή ξυλείας και διακοσμητικούς λόγους.
 Η διαπίστωση, από τους Ισραηλίτες μελισσοκόμους, του ρόλου που παίζουν οι ευκάλυπτοι για τη ανάπτυξη και τη συντήρηση των μελισσιών τους, ιδιαίτερα στις ξηρές και άνυδρες περιοχές, ήταν το έναυσμα για την καλλιέργεια ευκαλύπτων στο Ισραήλ μόνο ή κυρίως για τη μελισσοκομία. 

Τις παρατηρήσεις των μελισσοκόμων ενστερνίσθηκαν οι δασικές υπηρεσίες του Ισραήλ και πριν από εικοσιπέντε και πλέον χρόνια άρχισαν πειραματικές καλλιέργειες διαφόρων ειδών μελιτογόνων ευκαλύπτων σε περιοχές με διαφορετικές εδαφικές και κλιματικές συνθήκες. 

Μετά από δεκαετείς πειραματισμούς κατέληξαν στα πρώτα συμπεράσματα, επιλέχθηκαν συγκεκριμένα είδη ευκαλύπτου για συγκεκριμένες περιοχές και έγιναν οι πρώτες φυτείες. Μετά από τα επιτυχή αποτελέσματα στην πράξη άρχισε η εντατική παραγωγή δενδρυλλίων στα κρατικά φυτώρια και η δωρεάν διάθεση στους μελισσοκόμους 100.000 δενδρυλλίων το χρόνο.

 Από τότε έχουν φυτεύτει από τους μελισσοκόμους περισσότεροι από

1.200.000 ευκάλυπτοι με αποτέλεσμα να βελτιωθούν πολύ σημαντικά οι συνθήκες ανάπτυξης των μελισσών. 
Οι ποσότητες του παραγόμενου μελιού, που πριν δεκαπέντε χρόνια είχαν πέσει στα 5 κιλά να ξεπερνούν πλέον τα 20 κιλά για κάθε μελίσσι.

Την επιτυχία της καλλιέργειας του ευκαλύπτου στο Ισραήλ αντελήφθησαν ορισμένοι Κύπριοι μελισσοκόμοι και με προσωπική τους πρωτοβουλία ξεκίνησαν την καλλιέργεια ευκαλύπτων πριν μερικά χρόνια. 
Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά και το παράδειγμα τους βρίσκει όλο και περισσότερους μιμητές.

Στην Ελλάδα έχει εισαχθεί από τον βοτανολόγο και λόγιο Θεόδωρο Ορφανίδητο 1862 το είδος ευκάλυπτος ο σφαιρικός(Eukalyptus globulus}. 
Καλλιεργήθηκε σε περιοχές με στάσιμα νερά και έλη για την αντιμετώπιση της ελονοσίας, χάρη στις εντομοαπωθητικές ιδιότητες του φυλλώματος του που απομακρύνουν τα κουνούπια και της ικανότητας των ριζών του να απορροφά μεγάλες ποσότητες νερού και να αποστραγγίζει. 

Αλσύλλια Ε.globulus υπάρχουν σε αρκετές περιοχές της νότιας Ελλάδας καθώς και στη Χαλκιδική. 

Τους υπάρχοντες ευκαλύπτους έχουν αξιοποιήσει και συνεχίζουν να αξιοποιούν μελισσοκόμοι από την νότιο Ελλάδα. Οι υπάρχουσες όμως αναφορέςγια τις ανθοφορίες και τις αποδόσεις είναι ελάχιστες και ασαφείς (Μάγειρας Α,2011).

Πιστεύω ότι η καλλιέργεια του ευκαλύπτου είναι η προσφορότερη λύσηστο πρόβλημα της ανεπάρκειας μελισσοΒοσκών σε περιοχές της Ελλάδας με κατάλληλες κλιματικές συνθήκες. 
Πρώτον γιατί μπορεί να καλλιεργηθεί σε έναμεγάλο εύρος διαφορετικών κλιματικώνκαι εδαφικών συνθηκών, δεύτερο απαιτεί μικρό καλλιεργητικό κόστος, τρίτο και το σημαντικότερο έχει πολύ μεγάλεςαποδόσεις σε νέκταρ και σε αρκετά είδη και σε γύρη.

Στο σχεδίασμά της μελισσοκομικής δασικής πολιτικής που πρέπει επί τέλους να εφαρμοσθεί και στην Ελλάδα, ο ιευκάλυπτοι θα πρέπει να αποτελέσουν βασικό αντικείμενο πειραματισμού των Δασικών Ερευνητικών Κέντρων. 

Την εμπειρία του Ισραήλ μπορούν να εκμεταλλευθούν οι δασικές μας υπηρεσίες, να προμηθευτούν σπόρους και να καλλιεργήσουν στα κρατικά δασικά φυτώρια είδη ευκαλύπτων που ταιριάζουν στις κλιματικές και εδαφικές συνθήκες της χώρας μας
.

Επειδή η κινητοποίηση των κρατικών υπηρεσιών απαιτεί χρονοβόρες διαδικασίες και επειδή δεν είναι καθόλου σίγουρο το αν και πότε θα πραγματοποιηθεί ένα τέτοιο πρόγραμμα, υπάρχει ταχύτερη και ασφαλέστερη λύση, η ιδιωτική πρωτοβουλία.

 Πρωτοβουλία που μπορούν να αναλάβουν οι εταιρίες που προωθούν την καλλιέργεια του ευκαλύπτου για την παραγωγή βιομάζας σε συνεργασία με τους μελισσοκόμους είτε με μεμονωμένα άτομα είτε καλλίτερα ομαδικά με συλλόγους ή συνεταιρισμούς.

Ποιες περιοχές και ποια είδη ευκαλύπτου πρέπει να επιλεγούν για κάθε περιοχή, είναι ένα σημαντικό πρόβλημα και δεν είναι εύκολο να απαντηθεί από μη ειδικό όπως είναι ο υπογράφων.

 Δεδομένης της ευαισθησίας των ευκαλύπτων στους παγετούς, περιοχές με ολικούς παγετούς με θερμοκρασίες μικρότερες των 6 °C για περισσότερες από δέκα ημέρες θα πρέπει να αποκλεισθούν απόλυτα. 
Χονδρικά σε περιοχές που καλλιεργείται η ελιά χωρίς προβλήματα καταστροφής από παγετούς, είναι δυνατό να καλλιεργηθεί και ο ευκάλυπτος. 

Το περισσότερο ανθεκτικό στους παγετούς είδος ευκαλύπτου με μελισσοκομικό ενδιαφέρον σύμφωνα με πειραματισμούς που έγιναν στην Καλιφόρνια είναι ο Ε. Camaldulensis (Kingκαι Krugman,1980.).

Στις υπόλοιπες περιοχές τα είδη θα επιλεγούν ανάλογα με τις εδαφικές και κλιματικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Από έρευνα μου στη Βιβλιογραφία τωνευκαλύπτων ως μελισσοκομικών φυτών στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία, στη Νότια Αφρική και ιδιαίτερα στο Ισραήλ, επέλεξα τα εξής είδη ευκαλύπτων που πιστεύω ότι μπορούν να καλλιεργηθούν στην Ελλάδα:

α] Eucalyptus camaldulensis και Ε.globulus είναι μεγάλα δένδρα τα οποία ευδοκιμούν στην Ελλάδα, καλλιεργούνται για την ξυλεία τους, αλλά έχουν και καλές αποδώσεις ως μελιτοφόρα φυτά.

Β) Ε. wowdwardil, Ε. slderoxylon, Ε.melliodora είναι μέσου μεγέθους δένδρα με πολύ καλές αποδόσεις για τη μελισσοκομία.

γ) Ε. Erythrocorys, Ε. torquata είναι θάμνοι ή μικρά καλλωπιστικά δένδρα με καλές αποδόσεις στη μελισσοκομία.

Επειδή τα είδη ευκαλύπτων που προανέφερα έχουν δοκιμασθεί με επιτυχία στο Ισραήλ πιστεύω ότι μπορούν να προσαρμοσθούν άνετα στις κλιματικές συνθήκες της Νότιας και της Νησιωτικής Ελλάδας. 

Για τις συνθήκες της Βόρειας Ελλάδας θα απαιτηθούν επιτόπιοι πειραματισμοί για να επιλεγούν τα καταλληλότερα είδη.

 Έχω την πεποίθηση ότι ο Ε. camaldulensis θα προσαρμοσθεί και θα ευδοκιμήσει ακόμη και σε περιοχές τπς Βόρειας Ελλάδας.

 Επειδή πιστεύω ότι θα υπάρξει ενδιαφέρον εκ μέρους τόσο των μελισσοκόμων όσο και επιχειρήσεων φυτωρίων για τα συγκεκριμένα είδη ευκαλύπτων, αναφέρομαι με λεπτομέρειες για τις κλιματικές και εδαφικές συνθήκες που απαιτούνται για την καλλιέργεια τους.

Eucalyptus camaldulensis

River Red gum

Υψηλό αειθαλές μακρόβιο δένδρο. Αυξάνει πολύ γρήγορα και φτάνει σεύψος τα 35 και περισσότερα μέτρα. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται σε εκτεταμένες δενδροφυτείες για την παραγωγή ξύλου. Είναι ο περισσότερο διαδεδομένος ευκάλυπτος στον κόσμο. Ευδοκιμεί στις όχθες ποταμών και λιμνών, σε προσχοσιγενή εδάφη στις λεκάνες απορροής και δέλτα ποταμών, αλλά και σε σκληρότερα εδάφη.

Εδαφικές απαιτήσεις: Προτιμά λασπώδη εδάφη, αργιλοπηλώδη, αμμοπηλώδη, Βαριά αργιλώδη, με ελαφρύ προς μέτριο πηλό. Δείχνει ανεκτικότητα σταυφάλμυρα εδάφη η οποία όμως ποικίλει ανάλογα με την προέλευση. Συνήθως δεν ευδοκιμεί σε εδάφη που στερούνται ασβεστίου. Αντίδραση pHτου εδάφους: όξινο (κάτω από 6,5), ουδέτερα (6,57,5) ή αλκαλικά (μεγαλύτερο από 7,5).

Κλιματικές απαιτήσεις: Ευδοκιμεί κάτω από ένα ευρύ φάσμα κλιματικών συν

θηκών, από ζεστές υγρές και υποϋγρές μέχρι ξηρές ημίξηρες και ημιάγονες περιοχές. Φυτά από κάποιες περιοχές είναι περισσότερο ανθεκτικά στην ξηρασία. Ευδοκιμεί σε τροπικά, υποτροπικά και εύκρατα μεσογειακά κλίματα. Έχει εγκλιματισθεί άριστα στο Ισραήλ αλλά και στις άλλες μεσογειακές χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής.

Ανοχή ακραίων κλιματικών καταστάσεων

Υγρασία: Ανέχεται βροχοπτώσεις από200 μέχρι 1250mm. Μέση ετήσια βροχόπτωση 325750 mm. Οι επιχειρηματικές φυτείες για παραγωγή ξύλου απαιτούν βροχοπτώσεις μεγαλύτερες των400mmετησίως.

Ξηρασία: Μετρίως ανθεκτικός στην ξηρασία. 

Για την ποικιλία Ε. camaldulensis , η μέση μέγιστη θερμοκρασία του θερμότερου μήνα είναι στην περιοχή των 21 -41 °C, η μέση ελάχιστη θερμοκρασία για τον ψυχρότερομήνα στους 0-14⁰ Cκαι οι απόλυτες ελάχιστες θερμοκρασίες από 5 έως 7 °C.

Φωτιά: Αναγεννά το φύλλωμα μετά από επιζήμια πυρκαγιά.

Παγετός: Ανέχεται παγετούς από 0 ⁰μέχρι 5 °C.

Άνεμος: Ανέχεται φορτωμένους αλάτι παράκτιους ανέμους.

Ανθοφορία: Στην Αυστραλία ανθίζει από τον Οκτώβριο ως τον Φεβρουάριο με έντονη μελιτοφορία Νοέμβριο Ιανουάριο. 

Παρουσιάζει έντονη μελιτοφορία κάθε δύο ή τρία χρόνια. 

Τα μελίσσια συλλέγουν από 50 -100 κιλά μέλι.

 Παράγει επίσης άφθονη και καλής ποιότητας γύρη υψηλής ποιότητας με περιεκτικότητα σε άπεπτη [crude] πρωτεΐνη 25,8%(Somerville, 1999). 

Στο Ισραήλ ανθίζει από τα μέσα της άνοιξης μέχρι τα μέσα φθινοπώρου.

Eucalyptus  globulus

Tansmanian blue gum

Αειθαλές δένδρο που μπορεί να φτάσει σε ύψος και τα 80 μέτρα, συνήθως 25-50 μ. Είναι το περισσότερο καλλιεργούμενο είδος ευκαλύπτου σ'όλο τον κόσμο.

Εδαφικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται καλά σε μια ευρεία κλίμακα εδαφών. Αναπτύσσεται καλλίτερα σε πηλώδη εδάφη με αρκετή υγρασία και χαμηλή αλατότητα. Σε περιοχές με έντονη ξηρή περίοδο αναπτύσσεται καλύτερα σε Βαθιά προσχοσιγενή εδάφη, λόγο της μεγαλύτερης προσφοράς υγρασίας.

Κλιματικές απαιτήσεις: Ευδοκιμεί σε τροπικά, υποτροπικά και εύκρατα κλίματα. Έχει προσαρμοστεί σε πολλές περιοχές του κόσμου σε πεδινά εδάφη, αλλά και σε ορεινές περιοχές με υψόμετρο μικρότερο των 3000μ, με μέσες θερμοκρασίες, χωρίς έντονες εναλλαγές ζέστης ψύχους.

 Δεν αντέχει τον παγετό, η ελάχιστη θερμοκρασία όχι κάτω από τους7 °C. 

Δεν αντέχει επίσης την ξηρασία. 
Οι φυτείες για παραγωγή  ξύλου ευνοούνται από Βροχοπτώσεις 800 -1400 mmκατανεμημένες όλο το χρόνο.

Ανθοφορία: Στην Αυστραλία ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Νοέμβριο. 
Αξιόλογη παραγωγή κάθε 34 χρόνια. 

Η μελιτοφορία επηρεάζεται αρνητικά από τους ξηρούς θερμούς ανέμους.

Eucalyptus  Sideroxylon

Blackironbark, Redironbark

Μέσου μεγέθους ευκάλυπτος με ύψος 10-25 μέτρα. Αυξάνει σχετικά αργά, στα ξηρά εδάφη δεν ξεπερνά τα 18μέτρα, σε πλούσια εδάφη μπορεί να φτάσει τα 30 μέτρα. Τα άνθη του έχουν χρώμα κρεμ, ροζ ή Βαθύ ροζ κόκκινο.

Εδαφικές απαιτήσεις: Είναι δασικό είδος που συνήθως συναντάται σε άγονα, αβαθή εδάφη που περιλαμβάνουν αμμώδεις, χαλικώδεις και αργιλώδεις εκτάσεις.

Κλιματικές απαιτήσεις: Ευδοκιμεί κάτω από ένα ευρύ φάσμα κλιματικών συνθηκών, από ζεστές υγρές και υποϋγρές μέχρι ξηρές ημίξηρες και ημιάγονες περιοχές. Ευδοκιμεί σε υποτροπικά και εύκρατα μεσογειακά κλίματα.

 Έχει εγκλιματισθεί άριστα στο Ισραήλ, την Ισπανία, την Πορτογαλία και άλλες μεσογειακές χώρες της Βόρειας Αφρικής.

 Άριστες θερμοκρασίες ανάπτυξης: Μέση ετήσια θερμοκρασία 19-24^ο C. 

Μέση ετήσια θερμοκρασία του θερμότερου μήνα 25-34 °C.

Μέση ετήσια θερμοκρασία του ψυχρότερου μήνα 08 0°C.

Ανθοφορία: 
Στην Αυστραλία ανθίζει

σχεδόν όλο το χρόνο, η κύρια όμως ανθοφορία παρατηρείται από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο.
Παρουσιάζει έντονη μελιτοφορία κάθε δύο ή τρία χρόνια.Τα μελίσσια συλλέγουν 35 και πλέον κιλά μέλι. Συλλέγουν επίσης και γύρη η οποία όμως είναι χαμηλής θρεπτικής αξίας, με αποτέλεσμα να διακόπτεται η εκτροφή του γόνου.Στο Ισραήλ, σε περιοχή ημιάγονη μ επεριορισμένες Βροχοπτώσεις, παρατηρήθηκε ανθοφορία τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο.

Eucalyptus melliodora

Μακρόβιο δένδρο μέσου ή μεγάλου ύψους (συνήθως 1530 m) και σχετικά Βραδείας ανάπτυξης, θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα μελισσοκομικά δένδρα της Αυστραλίας, χάρη στο υψηλής ποιότητας μέλι που παράγει.

Το ξύλο του Ε. melliodoraείναι πολύ σκληρό, Βαρύ, δυνατό και εξαιρετικά ανθεκτικό και στο χρόνο. Χρησιμοποιείται για κατασκευές στη Βαριά Βιομηχανία, καθώς και για τραβέρσες στις ράγες τρένων. Χάρη στη σκληρότητά του χρησιμοποιείται για την κατασκευή υψηλής ποιότητας επίπλων. Ευδοκιμεί κυρίως σε πεδινές περιοχές ή στους πρόποδες λόφων με σχετικά ήπιες κλίσεις, ή σε περιοχές κοντά υδάτινα ρεύματα. Η παρουσία του είναι ενδεικτική γόνιμου εδάφους.

Εδαφικές απαιτήσεις Ευδοκιμεί σε Βαθειά ή μέσου Βάθους γόνιμα ή σχετικά γόνιμα εδάφη εναποφεύγει τα ρηχά και άγονα. Προτιμά προσχοσιγενή εδάφη αργιλοπηλώδη, Βαριά αργιλώδη (περισσότερο από 5Cάργιλο), ελαφρά προς μέτριο αργιλοπλώδη (35 50% άργιλο), αμμώδεις μάγες, αμμοπηλωδή, πηλώδη.

Προτιμά τα ελαφρά όξινα (pH46,5ουδέτερα εδάφη (pH6,57,5), ανέχεται ελαφρώς αλκαλικά (7,510). Ανέχεται επίσης ελαφρά (24) έως μέτρια αλατητα (48). Προτιμά επίσης καλά στραγγιζόμενα εδάφη.

Κλιματικές απαιτήσεις Ευδοκιμεί κάτω από ένα σχετικά ευρύ φάσμα κλιματικών συνθηκών σε υψόμετρο από 40 μέχρι 1180 μέτρα. Μέση ίσια θερμοκρασία: 918 °C. Μέση μέγιστη θερμοκρασία του θερμότερου μήνα:

32 °C. Μέση ελάχιστη θερμοκρασία ψυχρότερου μήνα: 2 °Cέως 8 °C.

Μέση ετήσια Βροχόπτωση: 450¹mm, με ομοιόμορφη κατανομή βροχοπτώσεων το καλοκαίρι ή το χειμώνα.

Ανοχή ακραίων κλιματικών συνθηκών

Ξηρασία: Υπάρχουν ποικιλίες μέτριαανθεκτικές στην ξηρασία αλλά και ποικιλίες ανθεκτικές σε παρατεταμένες ξηρασίες.

Παγετός: Ανέχεται παγετούς στο 0 °Cμέχρι 5 °Cή και ψυχρότερους από 5 °C.

Φωτιά: αναγεννά το φύλλωμα μετάαπό επιζήμια πυρκαγιά

Ανθοφορία: Στην Αυστραλία ανθίζειαπό το Σεπτέμβριο μέχρι το Φεβρουάριοή το Μάρτιο.

Eucalyptus

torquataCoralGum

Ευκάλυπτος τορκουάταθάμνος ή δένδρο μέσου μεγέθους,1,55 μέτρα ύψος, μπορεί να φτάσειμέχρι και τα 11 μέτρα. Έχει ευρεία κόμη μέχρι 5 μέτρα και ρίχνει καλή σκιά. Οι λεπτοί βραχίονες του συχνά γέρνουν και μερικές φορές σπάζουν κάτω από το Βάρος που έχουν οι πολυπληθείς ταξιανθίες του. Τα άνθη του σε σκιάδια των επτά λουλουδιών είναι μεγάλα με διάμετρο 3,5 εκατοστά. Είναι πολύ φανταχτερά, τα πέταλα έχουν χρώμα κόκκινο κοραλλένιο και κίτρινους ανθήρες, που δίνουν την κοινή ονομασία του δένδρου ευκάλυπτος κοράλι.

Εδαφικές απαιτήσεις: Προτιμά ημιάνυδρες περιοχές, καλά στραγγιζόμενα εδάφη, είναι είδος προσαρμόσιμο σε αμμώδη και αργιλοπηλώδη, ή πηλώδη εδάφη. pH5,56,5.

Κλιματικές απαιτήσεις: Το είδος αυτό προέρχεται από τις ξηρές περιοχές της δυτικής Αυστραλίας. Για το λόγο αυτό είναι άριστα προσαρμοσμένο στην ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες, καθώς και στις έντονες μεταβολές θερμοκρασίας ημέρας νύχτας. Είναι σχετικά ανθεκτικό σε μικρούς παγετούς.

Ανθοφορία: Στην Αυστραλία από τον Αύγουστο μέχρι το Δεκέμβριο. Στο Ισραήλ η ανθοφορία αρχίζει από τα τέλη του φθινοπώρου και διαρκεί μέχρι το τέλος της άνοιξης, δίνει άφθονη γύρη και νέκταρ. Η ανθοφορία του είναι έντονη κάθε 36 χρόνια. Εμφανίζει ανθοφορία65 χρόνια μετά τη φύτευση, σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζεται πολύ νωρίς, στα δύο χρόνια μετά τη φύτευση.

Είναι διακοσμητικό δένδρο και χρησιμοποιείται ως καλλωπιστικό σε δρόμους και πάρκα, σε περιοχές με θερμό και ξηρό καλοκαίρι. Έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα και καλλιεργείται ως μελισσοκομικό φυτό και ως καλλωπιστικό σε άνυδρες περιοχές της Αυστραλίας, στην Καλιφόρνια και την Αριζόνα στις ΗΠΑ, στην έρημο ΝεγκέΒ και στην έρημο της Σαμάριας στο Ισραήλ. Στην Ελλάδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για δενδροφυτεύσεις στα νησιά σε παραθαλάσσιες περιοχές καθώς και σε περιοχές με σχετική υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι.

Eucalyptus

erythrocorysRedCapGum

Μικρό δένδρο ή θάμνος με ύψος 68μέτρα. Είναι από τους πιο όμορφους ευκαλύπτους την περίοδο της άνθισής του. Ζει 50150 χρόνια. Χρησιμοποιείται ως καλλωπιστικό και ως μελισσοκομικόφυτό.

Εδαφικές απαιτήσεις: Προτιμά ασΒεστολιθικά και γενικότερα αλκαλικά εδάφη, αναπτύσσεται επίσης σε αμμοπηλώδη και αλλουβιανά εδάφη, μπορεί ακόμη να αναπτυχθεί σε ρετζινα (rendzina).

Κλιματικές απαιτήσεις: Αναπτύσσεται καλά σε παράκτιες περιοχές του Ισραήλ με 550 χιλιοστά βροχής κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Στον τόπο καταγωγής σε λόφους και Βουνά χαμηλότερα των 800μέτρων. Υποφέρει σε άγονες περιοχές με ετήσια βροχόπτωση μικρότερη των250 χιλιοστά. Στα αμμώδη εδάφη έχεια νάγκη από πότισμα κατά την περίοδο ξηρασίας. Μέτρια ανθεκτικός στο ψύχος, δεν επιβιώνει σε θερμοκρασίες μικρότερες των7 C.

Ανθοφορία: Στην Αυστραλία ανθίζει αργά την άνοιξη με νωρίς το φθινόπωρο (Απρίλιο Σεπτέμβριο), το ίδιο καιστο Ισραήλ, Ιούλιο με Σεπτέμβριο κυρίως όμως τον Αύγουστο. Παράγει μεγάλες ποσότητες νέκταρος καθώς και γύρης (LupoadEisikowitch, 1998).

ΠΗΓΗ | ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ

ΣΠΟΡΟΣ ΦΑΚΕΛΩΤΗΣ (PHACELIA TANACETIFOLIA)

• ΓΑΙΔΑΤΖΗΣ-ΑΡΝΙΣΣΑ ΠΕΛΛΑΣ 23810-31286
• ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ ΓΕΝΟΒΕΦΑ- ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑ-24630-21816
• ΚΥΡΙΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΕΛΑΤΕΙΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ-22340-32012
• ΜΑΝΘΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ-ΞΥΝΟ ΝΕΡΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ-23860-812444
• ΜΑΝΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ-ΑΡΚΑΔΙΑ-6945-206710
• ΜΠΑΚΑΛΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 23860-81463
• ΓΥΨΟΧΩΡΙ ΠΕΛΛΑΣ 6948 076525

H φακελωτή, Facelia tanacetifolia, είναι ένα από τα κυριότερα μελισσοτροφικά φυτά και είναι ιδιαίτερα πολύτιμη, καθόσον μπορεί να δίδει παρατεταμένες ανθισμένες φυτείες και τότε που η έλλειψη λουλουδιών στη φύση δημιουργεί συνθήκες πείνας στην κυψέλη.Η φακελωτή είναι ετήσιο ποώδες φυτό της οικογένειας των Hydrophyllaceae προσαρμοσμένο σε ξηροθερμικές συνθήκες. Το φυτό φθάνει ύψος 70 με 80 εκ. και καταλαμβάνει χώρο διαμέτρου περίπου 30 εκατοστών. Έχει φύλλα φτεροειδή, εναλλασσόμενα με χρώμα βαθύ πράσινο. Τα άνθη έχουν μακριούς στήμονες, είναι χρώματος μωβ και βρίσκονται σε ταξιανθίες στάχυ.
Η σπορά γίνεται ανάλογα με το πότε επιθυμούμε να υπάρχει ανθισμένη φυτεία φακελωτής για τις ανάγκες βοσκής των μελισσών μας. Η φυτεία αρχίζει να ανθίζει περίπου δύο μήνες από τη σπορά και η άνθιση διαρκεί επίσης δύο μήνες. Έτσι για να έχουμε ανθισμένη φακελωτή τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο, οπότε είναι η καλύτερη εποχή αξιοποίησής της από τα μελίσσια, η σπορά πρέπει να γίνει Ιανουάριο - Φεβρουάριο. Για ανθισμένη φακελωτή μπορούν να γίνουν διαδοχικές σπορές από το Μάρτιο μέχρι το Μάιο.
Οι παραπάνω φυτείες φακελωτής, με ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, μπορούν να μείνουν ξηρικές. Σε αντίθετη περίπτωση θα χρειαστούν ένα με δύο ποτίσματα. Στην περίπτωση όμως που χρειαζόμαστε ανθισμένες φυτείες το φθινόπωρο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, τότε η σπορά πρέπει να γίνει τον Ιούλιο. Στην περίπτωση αυτή το χωράφι και η φυτεία της φακελωτής χρειάζονται απαραίτητα πότισμα.
Η φακελωτή μπορεί να αναπτυχθεί σε όλα σχεδόν τα εδάφη, αλλά προτιμά και δίδει πολύ μεγαλύτερη παραγωγή σε εδάφη μέτρια, υγρά και ηλιόλουστα, δηλαδή τα χωράφια να έχουν μεσημβρινή έκθεση χωρίς εμπόδια που σκιάζουν τη φυτεία.

Το χωράφι προετοιμάζεται με τον συνήθη τρόπο και πριν από τη σπορά δέχεται ένα φρεζάρισμα. Ακολουθεί η σπορά, η οποία μπορεί να γίνει με σπαρτικές σίτου, κατάλληλα ρυθμισμένες ή με πνευματικές μηχανές. Για μικρές εκτάσεις η σπορά μπορεί να γίνει με το χέρι "στα πεταχτά". Η ποσότητα σπόρου που χρειάζεται είναι από 800 μέχρι 1.000 γραμμάρια το στρέμμα. Επειδή ο σπόρος είναι λεπτός, θα πρέπει να αναμειχθεί με 3-4 κιλά50 εκ. και σε βάθος 0,5 έως 2 εκατοστά, ανάλογα με τη μηχανική σύσταση του εδάφους. άμμο. Όταν η σπορά γίνεται μηχανικά, οι γραμμές σποράς απέχουν 35 εκ.

Ο σπόρος της ωριμάζει σε 60 ημέρες περίπου και πρέπει να αρδευτεί δύο τουλάχιστον φορές. Το ύψος του φυτού είναι 70 - 90 πόντους και η διάρκεια της ανθοφορίας 50 ημέρες.

Αποδίδει περίπου 40 κιλά μέλι το στρέμμα όταν χρησιμοποιείται ως μελιτογόνο φυτό.

Αναδασώσεις με μελισσοκομικά φυτά.

http://melissokomikafyta.blogspot.gr/2015/11/blog-post.html

Αναδασώσεις με μελισσοκομικά φυτά.

Αυτό το  σεμινάριο της Natural Farming είχε θέμα "ο λαχανόκηπος της αυτάρκειας" και παρόλο που φαίνεται να μήν έχει ενδιαφέρον για εμάς τους μελισσοκόμους, είχε και μάλιστα μεγάλη. 

Ένας από τους τρόπους που δίδαξε ο κος Παναγιώτης Μανίκης ήταν η κατασκευή σβόλων  από αργιλόχωμα μέσα στο οποίο υπάρχει ο σπόρος. Πετάμε τους σβόλους στις περιοχές που θέλουμε, και δίχως να φτιάξουμε δενδρύλια, δίχως να ποτίσουμε, δίχως να σκάψουμε καθόλου, οι σβόλοι θα προστατέψουν τον σπόρο από τα πουλιά και τα τρωκτικά, και θα βλαστήσουν. Θα ρίξουν ρίζα στο έδαφος, και σε λίγο καιρό θα έχουμε ένα νέα δένδρο, στην περίπτωσή μας μελισσοκομικό: χαρουπιές, διάφορες ακακίες μιμόζες, αλλά και μονοετή βλάστηση όπως βίκος, κτηνοτροφικά μπιζέλια, μηδική, φακελωτή κλπ, και αφήνουμε τη φύση να κάνει τη δουλειά της.

Με αυτό τον τρόπο που επινόησε ο Ιάπωνας φιλόσοφος και επιστήμων Masanobu Fukuoka, μπορούμε εύκολα και ανέξοδα να μεταμορφώσουμε ένα υποβαθμισμένο τόπο σε παραδεισένιο δάσος. Αυτό δε θέλουμε; 

Ίσως δεν είναι τόσο εύκολο όσο όσο ακούγεται, διότι είναι ευκολότερο, αρκεί να λάβουμε υπόψιν μας κάποιος παράγοντες, που δεν είναι της παρούσας να εξηγηθεί εδώ. 

Μίλησα με τον κ. Μανίκη, του είπα ότι ενδιαφέρομαι για την μελισσοκομική πλευρά του θέματος, θέλοντας να του προτείνω να δώσει κάποια σεμινάρια σε μελισσοκομικούς συλλόγους για το θέμα, και πριν προλάβω να το προτείνω, μου το πρότεινε εκείνος! Ο άνθρωπος αν και όχι νέος, ήταν αεικίνητος και γεμάτος πάθος και γνώσεις, κάτι σπάνιο στις μέρες μας. 

Μόλις μπήκα στο κτήμα που θα γινόταν το σεμινάριο, είδα κάτι πολύ γνώριμο για εμάς τους μελισσοκόμους!

Το αργιλόχωμα ψηλαφίζεται  να μήν έχει σβόλους

Τρίψιμο του χώματος για να σπαστούν οι σβόλοι.

Σβόλοι φτιαγμένοι με το χέρι, που μέσα περιέχουν τους σπόρους.

Για μεγάλες ποσσότητες χρησιμοποιούμε την μπετονιέρα.

Κάθε σπόρος μέσα στην μπετονιέρα κολλά επάνω του αργιλόχωμα και γίνεται σβόλος.

Σβόλοι φτιαγμένοι στην μπετονιέρα, έχουν απλωθεί να στεγνώσουν. Σε λίγες μέρες θα είναι έτοιμοι για σπορά.

Σβόλοι μπετονιέρας.

Ο κ Μανίκης επιδεικνύει τους σβολοποιημένους σπόρους από την μπετονιέρα.

Μας εξηγεί τα λάθη των σύγχρονων αγροτών.

Ο σπόρος έχει σκάσει τον σβόλο και ο βλαστός ξεπροβάλει. Ένα νέα δένδρο γεννιέται!

Τα "κτηνοτροφικά φυτά" μπορούν να ημερέψουν ένα αγρό καταπολεμώντας με φυσικό τρόπο την αγριάδα.

Κτηνοτροφικό μπιζέλι.

Κρατώντας μία ρίζα αγριάδας.

Ευχαριστώ τον φωτογράφο Τάσο Χριστοδουλίδη για τις όμορφες εικόνες που μου έστειλε.