ΥΣΣΩΠΟΣ Ηyssopus officinalis-Ένα μελισσοκομικό βότανο

Από την Βάνα Κοντογιάννη-Εναλλακτική θεραπεύτρια

O ύσσωπος είναι ένας χαμηλός θάμνος που φθάνει τα 60 cm ύψος. Τα φύλλα του είναι λογχοειδή δίχως μίσχο και τα άνθη του είναι γαλανά σκούρα με ιώδεις στήμονες. Έχει έντονη καθαρή και γλυκιά μυρωδιά με πινελιές από άρωμα μελιού. Η υψηλή νότα του αιθερίου ελαίου του είναι καμφορούχος και στις μεσαίες του νότες, μένει σαν εντύπωση μία χλιαρή μυρωδιά μπαχαρικού. Το χρώμα του αιθερίου ελαίου είναι κιτρινοπράσινο.

Ο ύσσωπος ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Ανήκει στη βοτανική οικογένεια Labiatae, χειλανθή ή χειλοστέφανα.

Τα χημικά του συστατικά είναι κετόνες, (pino-camphone 35-50%),

τερπένια 14-24%, & φαινυλο-μεθυλο-αιθέρες 1-3%.

Οι κετόνες τις οποίες παρατηρούμε να υπάρχουν ως κύριο συστατικό στη σύνθεση του υσσώπου, έχουν την ιδιότητα να προάγουν τον σχηματισμό των ιστών και να υγροποιούν τις βλεννώδεις εκκρίσεις. Θεωρούνται εξαιρετικά δραστικά συστατικά και γιαυτό χρησιμοποιούμε τα αιθέρια έλαια τα οποία τις περιέχουν, σε μικρές ποσότητες.

Το αιθέριο έλαιο του υσσώπου περιέχει: φαιλανδρένιο, βορνεόλη, πινοκαμφόνη, θουγιόνη, λεμονένιο, γερανιόλη.

Θελήσαμε να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο βότανο – αιθέριο έλαιο και για την μακραίωνη ιστορία του.

Καλλιεργείτο από τα παλιά χρόνια στην Αίγυπτο, στην Παλαιστίνη και στη Νότια Ευρώπη.

Το φυτό χρησιμοποιείται συχνά από τους μελισσοκόμους για να παράγουν ένα πλούσιο και αρωματικό μέλι.

Τα φύλλα του βότανου ύσσωπος χρησιμοποιούνται ως αρωματικό καρύκευμα. Τα φύλλα έχουν μια ελαφρώς πικρή γεύση, λόγω των τανινών του, καθώς και ένα έντονο άρωμα μέντας. Λόγω της έντασης του, χρησιμοποιείται μέτρια στο μαγείρεμα. Το βότανο χρησιμοποιείται επίσης για , και είναι μέρος του επίσημου λικέρ Chartreuse.

Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε για την θεραπεία της πλευρίτιδας και ο Διοσκουρίδης για τη δύσπνοια και το άσθμα. (Dr Jean Valnet – The practice of aromatherapy).

Στον ύσσωπο απεδίδοντο εξαγνιστικές δυνάμεις. Γι’ αυτό και τον χρησιμοποιούσαν σε τελετουργίες με σκοπό την κάθαρση.

Ο Δαυίδ στον Ψαλμό 51:7 γράφει: «Ραντιείς με υσσώπω και καθαρισθήσομαι πλυνείς με και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι»

Στην Έξοδο (12:22,23) αναφέρεται ότι, όταν ο Θεός πληροφόρησε το λαό του Ισραήλ ότι θα τιμωρούσε τους Αιγυπτίους θανατώνοντας τα παιδιά τους, υπέδειξε στους Ισραηλίτες να ραντίσουν τις πόρτες τους με αίμα χρησιμοποιώντας κλαδιά από ύσσωπο, ώστε να μπορέσουν να διαφύγουν της τιμωρίας.

Στο κατά Ιωάννη 19:29 αναφέρεται, ότι σε κλωνάρι από ύσσωπο οι Ρωμαίοι στρατιώτες στήριξαν το σφουγγάρι με το ξύδι το οποίο έβαλαν στο στόμα του Ιησού κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου Του επάνω στο σταυρό.

Οι Εβραίοι ονόμαζαν τον ύσσωπο ezob και τoν θεωρούσαν ιερό φυτό.

Κατά τον 17^ο αιώνα, χρησιμοποιούσαν πολύ τον ύσσωπο για την αναζωογόνηση της ατμόσφαιρας.

Το αιθέριο έλαιο του εξάγεται με απόσταξη από τα φύλλα και τα άνθη του.

Τόσο το βότανο, όσο και το αιθέριο έλαιο του υσσώπου θεραπεύει κυρίως προβλήματα στους πνεύμονες. Ωφελεί σε περιπτώσεις άσθματος, βρογχίτιδας, καταρροής, βήχα, γρίπης, πονόλαιμου. Έχει απεκκριτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες.

Το αιθέριο έλαιο του σε αναλογία ο,2/1000 αδρανοποιεί τον βάκιλλο της φυματίωσης.

Βοηθά στην ελαχιστοποίηση των ρευματικών πόνων, ανεβάζει τη χαμηλή πίεση.

Χρησιμοποιείται για την περιποίηση και θεραπεία των εκζεμάτων και της δερματίτιδας καθώς και για την απολύμανση πληγών.

Είναι ηρεμιστικό του νευρικού συστήματος καταπολεμώντας το άγχος, την υπερένταση, τη γενική ατονία, όντας εξαγνιστικό και αναζωογονητικό. Ενεργειακά, βοηθά στην ανάκτηση της τόλμης και της αποφασιστικότητας.

Το αιθέριο έλαιο δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται σε παιδιά, στην εγκυμοσύνη και σε ανθρώπους οι οποίοι πάσχουν από επιληψία.

Δεν χρησιμοποιείται ποτέ αδιάλυτο.

Συνδυάζεται καλά με αιθέρια έλαια ιεροβότανου, λεβάντας, θυμαριού, δενδρολίβανου, βερβένας, ευκαλύπτου, tea-tree και με όλα τα κιτροειδή αιθέρια έλαια. (λεμόνι, γκρέιπ-φρούτ, μανταρίνι).

Το βότανο του υσσώπου συνδυαζόμενο με μέντα και άνθη σαμπούκου καταπολεμά το κοινό κρυολόγημα.

Το ανθοϊαμα του υσσώπου (flower essence Pegasus) χρησιμοποιείται για να εξαλείψει από την ψυχή μας τα αισθήματα της ενοχής.!!!!

http://aromaticplantkilkis.blogspot.com

Hyssopus officinalis L. Ύσσωπος

Οικογένεια: Lamiaceae

Περιγραφή:

O ύσσωπος Hyssopus officinalis L. είναι μια αρωματική, πολυετής πόα (6-7 χρόνια διάρκεια ζωής) με πολλούς βλαστούς τετράγωνους που εκφύονται από τη ρίζα φτάνουν σε ύψος 30-60 cm οι οποίοι ξυλοποιούνται.Τα φύλλα είναι άμισχα, αντίθετα, επιμήκη. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα κυανά, ροζ ή λευκά που εκφύονται κατά σπονδύλους. Κάλυκας κωδωνοειδής, με οδοντωτά χείλη και στεφάνη δίχειλη. Ανθίζουν από Μάιο έως Ιούνιο.

Κλίμα –έδαφος:

Ο ύσσωπος ευδοκιμεί σε περιοχές με χαμηλό υψόμετρο έως και 400 m υψόμετρο. Παρουσιάζει ιδιαίτερη αντοχή τόσο στην ξηρασία το καλοκαίρι όσο και στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα. Δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε εδάφη πολύ βαριά που δεν αποστραγγίζονται. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε εδάφη πετρώδη, ξηρικά και ασβεστούχα.

Πολλαπλασιασμός:

Ο ύσσωπος μπορεί να καλλιεργηθεί είτε από με σπόρους είτε με παραφυάδες.

Α) Σπόρος:

Ο σπόρος παρουσιάζει υψηλό ποσοστό βλαστικής ικανότητας. Σε κανονικά επίπεδα υγρασίας και θερμοκρασίας ο σπόρος μπορεί να βλαστήσει μέσα σε 10-12 ημέρες. Τα φυτά είναι έτοιμα για μεταφύτευση 5-6 βδομάδες μετά τη σπορά. Καλύτερη περίοδος σποράς θεωρείται η εαρινή.

Β) Παραφυάδες: Τμήματα βλαστού με ριζικό σύστημα τα οποία αφαιρούνται από το μητρικό φυτό και φυτεύονται απευθείας στο χωράφι. Αφαιρούνται από καλλιέργειες από τον δεύτερο χρόνο φύτευσης τους και μετά.

Οι αποστάσεις φύτευσης 70-80 cm μεταξύ των γραμμών και 30-40 cm μεταξύ των φυτών.

Καλλιεργητικές φροντίδες:

Καταπολέμηση ζιζανίων: Με σκαλίσματα.

Προετοιμασία χωραφιού: Όργωμα, και μετά σβάρνισμα.

Λίπανση: Χρήση λιπάσματος με άζωτο, φώσφορο και κάλιο αν γίνει εδαφολογική ανάλυση και προκύψει ότι υπάρχει έλλειψη.

Άρδευση: Καλλιεργείται και σε ξηρικά αλλά και σε αρδευόμενα εδάφη.

Εχθροί-ασθένειες: Πιθανή προσβολή από μύκητες εδάφους που προκαλούν σηψιρριζίες.

Συλλογή – Απόδοση:

Όταν χρησιμοποιείται για παραγωγή αιθερίου ελαίου τότε η συλλογή γίνεται στο στάδιο της πλήρης άνθησης συνήθως τέλη Μαΐου. Η συλλογή ξεκινάει το 2ο έτος.

Σε αρδευόμενες καλλιέργειες έχουμε δύο συλλογές ανά έτος και να δώσει παραγωγή 3 tn σε χλωρή δρόγη.

Συλλέγεται μηχανικά με χορτοκοπτικό και ξηραίνεται στη σκιά.

Αιθέριο έλαιο:

Η περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες, το στάδιο συλλογής το πολλαπλασιαστικό υλικό κ.λ.π. και κυμαίνεται από 1-2% της ξηρής δρόγης. Τα κύρια συστατικά του αιθερίου ελαίου του ύσσωπου είναι 1,8-cineole, pinocaphone, isopinocamphone, pinocarvone, b-pinene, pinocamphone κ.ά. Το αιθέριο έλαιο του συχνά

Ιδιότητες-χρήσεις:

Ο ύσσωπος παρουσιάζει σπασμολυτική δράση και το καθιστά αποτελεσματικό για την θεραπεία του βήχα, βρογχίτιδας, βρογχικό άσθμα, και άλλες αναπνευστικές ασθένειες.

Το ισχυρό άρωμα του αιθερίου ελαίου του ύσσωπου είναι συστατικό πολλών ηδύποτων. Χρησιμοποιείται επίσης σαν συστατικό σε κολόνιες και αρώματα. To αιθέριο έλαιο του παρουσιάζει αντιβακτηριδιακή δράση. Χρησιμοποιείται στην κοσμετολογία για προστασία και καθαρισμό ευαίσθητων επιδερμίδων. Σε σπάνιες περιπτώσεις τα φύλλα του χρησιμοποιούνται στην μαγειρική ως αρωματική ουσία για σούπες, σαλάτες κ.ά.. Είναι ισχυρό μελισσοτροφικό φυτό.


http://www.ktimabioma.com

Άλλες ονομασίες: Ύσσωπος ο φαρμακευτικός.

Πολυετής θάμνος ύψους 70 - 80 εκατοστών. Το φυτό έχει πολύ όμορφα μπλέ άνθη για αυτό το λόγω έχει καλλωπιστική χρήση. Τα φύλλα του αναδύουν πολύ ευχάριστα και ιδιαίτερα αρώματα.Έαν καλλιεργηθεί στο έδαφος να υπολογίσετε ότι θα σας καλύψει μια ακτίνα 90 - 100 εκατοστών. Ακόμα Χρησιμοποιείται σε φάρμακα, σε τρόφιμα και αρώματα. Είναι φαρμακευτικό φυτό. Θεωρείται ότι προστατεύει τα Λάχανα από την Πιερίδα και όταν καλλιεργείται κοντά σε αμπελώνα βελτιώνονται οι αποδόσεις του.

Ανάπτυξη σε γλάστρες: Ο Ύσσωπος αναπτύσσεται υπέροχα σε γλάστρες. Τοποθετήστε το φυτό, σε μεγάλη γλάστρα που να στραγγίζει καλά.

Ποτίσματα: Παρουσιάζει μεγάλη αντοχή στην έλλειψη νερού. Ποτίστε τον μόνο σε περίοδο έντονης ξηρασίας με μικρή ποσότητα νερού.

Αντοχές: Αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες, μέχρι και - 5⁰C. Εάν τον καλλιεργείτε στο έδαφος, σκεπάστε τον και προστατέψτε τον. Την ίδια εποχή, μεταφέρουμε τις γλάστρες σε εσωτερικούς, καλά φωτιζώμενους χώρους. Δεν προσβάλεται εύκολα απο έντομα και μύκητες.

Κλάδεμα: μετά την περίοδο της άνθησης, με ένα ψαλίδι κόψτε κλαδιά για να διατηρήσετε το σχήμα του.

Χρήσεις: Σε πράσινες σαλάτες και κρέας. Ακόμα μπορείτε να κάνετε τσάγια με αποξηραμένα φύλλα τα οποία λέγεται ότι βοηθούν σε περιπτώσεις βήχα, βρογχίτιδας. Εάν θέλετε να μαζέψετε φύλλα για να αποξηράνετε κάντε το τους καλοκαιρινούς μήνες.

ΥΣΣΩΠΟΣ (Hyssopus officinalis)

Ο Ύσσωπος είναι πολυετής πόα και ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών.

ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
Ευδοκιμεί σε θερμά και ψυχρά κλίματα γιατί αντέχει σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών. Αναπτύσσεται καλά σε πεδινά εδάφη αλλά και σε υψόμετρα μέχρι 400 μ. Η άριστη τιμή pH είναι 6,7. Μπορεί να καλλιεργηθεί και ποτιστικά και ξηρικά. Οι απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία είναι μέτριες.

ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ
Ο Ύσσωπος πολλαπλασιάζεται με σπόρο, μοσχεύματα και παραφυάδες . Η καλύτερη μέθοδος είναι με σπόρο. Η εγκατάσταση της καλλιέργειας γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη. Ο σπόρος σπέρνεται σε σπορεία το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου για φθινοπωρινή εγκατάσταση ή το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου για εαρινή. Τα φυτά δέχονται εκεί όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες μέχρι να αποκτήσουν ύψος 12-15 εκ. οπότε και μεταφυτεύονται στο χωράφι. Για κάθε στρέμμα που θα καλλιεργηθεί χρειάζονται 5 τ.μ. σπορείου και 3 γραμμάρια σπόρου ανά τ.μ. Ο σπόρος καλύπτεται με άμμο ή τύρφη και πατιέται ελαφρά. Η μεταφύτευση των φυταρίων γίνεται σε καλά προετοιμασμένο χωράφι. Τα φυτάρια φυτεύονται σε αποστάσεις 70-80 εκ. μεταξύ των γραμμών και 30-40 εκ. επί της γραμμής. Η διάρκεια ζωής της φυτείας είναι 6-7 χρόνια. Η καταπολέμηση των ζιζανίων γίνεται με καλλιεργητικές φροντίδες.

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
Η συγκομιδή όλου του υπέργειου τμήματος από το οποίο γίνεται απόσταξη του αιθέριου ελαίου γίνεται στο στάδιο της πλήρους άνθησης . Η νωπή χορτομάζα μπορεί να φτάσει τα 3000 κιλά/στρέμμα.

ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
Ο Ύσσωπος δεν παρουσιάζει ευαισθησία σε εχθρούς και ασθένειες.

ΧΡΗΣΗ
Το αιθέριο έλαιό του χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων, φαρμάκων, καλλυντικών και την αρωματοθεραπεία. Επίσης είναι μελισσοκομικό φυτό.

Σχόλιο: ο σπόρος από το εξωτερικό κοστίζει 5 γραμμάρια περίπου 15 ευρώ + μεταφορικά